Het beeld dat naar voren komt uit het verhaal
van de vermoorde jongens Ruben en Julian, is er één die veel ouders die met
jeugdzorg bekend zijn niet onbekend voorkomt. Hoeveel door jeugdbescherming in
de hoek gedreven vaders (soms ook moeders) zullen bij het lezen van berichten
hierover niet gedacht hebben ‘dit had mijn verhaal kunnen zijn’?
Alle verdachtmakingen
kwamen van één kant (moeder) en er is nooit bewijs gevonden voor de aanhoudende
beschuldigingen. Moeder heeft zeer kort na de scheiding haar eerste AMK-melding
gedaan en in de loop van de tijd haar beschuldigingen tegenover meerdere
personen herhaald. De vechtscheiding, zoals jeugdzorginstanties het noemen,
heeft vijf jaar geduurd en in al die vijf jaar is er niemand op het idee
gekomen dat het misschien zo zou kunnen zijn dat moeder de echtscheiding niet
goed verwerkt heeft en daarom vader blijft treiteren met ongesubstantieerde
bange vermoedens. Het woord vechtscheiding is met name een vreemd etiket, als
we zien dat er vanuit vader juist geen reeks beschuldigingen is geuit richting
moeder. Sterker nog, hij verklaart tegenover zijn huisarts dat hij hoopt dat
het eindelijk een keer de goede kant op mag zijn in de relatie met zijn
ex-vrouw.
Lees verder in het AD…
Nu
hoeven we vader niet van alles schoon te praten want is het heel goed mogelijk
dat hij zijn kinderen wel eens iets te hardhandig heeft willen disciplineren,
maar het lijkt er in het geheel niet op dat hij moedwillig een slechte vader is
geweest om zijn vrouw te pesten, zoals soms gebeurt. Eerder andersom. En het is
een veelvoorkomend verschijnsel dat jeugdzorg dit soort dingen of niet door
heeft, of het juist prima vindt dat zaken escaleren vanuit de onwil van één van
beide ouders, omdat ze dan het kind geheel naar zich toe kunnen halen middels
een uithuisplaatsing of door partij te kiezen voor de problematische ouder,
omdat die het beste aan de leiband van jeugdzorg meeloopt, met (totale) uitsluiting
van de andere ouder.
Een alimentatiekwestie
als reden aanvoeren om een omgangsregeling drastisch te beperken, lijkt aan te
geven dat jeugdzorg reeds lang partij had gekozen voor moeder, want over zoiets
onzinnigs hoef je de kinderen niet te veroordelen met het afnemen van hun
vader. Waarom bemoeit jeugdzorg zich daar überhaupt mee? Is dat niet voor een
rechter om over te oordelen, helemaal los van opvoedingsvragen, wat een
redelijke alimentatie is voor vader om te betalen? Moet dat tot een pedagogisch
probleem gemaakt worden? Zeer vreemd!
De
feiten zoals ze in het AD naar voren komen:
Vader
Vader heeft
zijn zoontjes nooit mishandeld zoals is gebleken uit onderzoek (van een
speltherapeut als dit krantenbericht volledig is).
Vader zegt
dat moeder één incident uit zijn verband heeft gerukt. Kennelijk is vader hier
door het AMK niet over ondervraagd, aangezien hij pas later van de melding
hoort.
De
vermoede mishandeling is naar het zich laat aanzien ook niet door een deskundig
persoon (arts) onderzocht.
Vader
bleef kalm en redelijk onder de herhaalde beschuldigingen aan zijn adres, vanaf
de kant van moeder en haar (familie)kring.
Vader
raakte gefrustreerd dat hij achteraf, vaak uit derde hand moest vernemen dat er
onderzoeken liepen naar deze beschuldigingen, bij politie of hulpverlenende
instanties.
Van de
eerste AMK-melding door moeder wordt vader pas later op de hoogte gesteld,
waarvoor het AMK excuses heeft aangeboden.
Vlak na
het positief afsluiten van ouderschapsbemiddeling, hoort vader van de j-GGZ-arts
dat moeder zich ‘zorgen maakt’ over de veiligheid van de kinderen bij vader.
In
januari 2013 zet vader zijn opstandige oudste zoon onder een koude douche nadat
hij hem eerst door elkaar heeft geschud om hem rustig te krijgen. Als moeder dat
hoort, doet ze weer aangifte.
Vader zegt dat hij
het gevoel krijgt dat niemand hem gelooft, dat hij al veroordeeld is en dat er
een beeld van hem geschetst wordt dat afschuwelijk is.
Tegenover de
huisarts uit vader zijn gevoel van machteloosheid en tevens dat hij hoopt dat
er in de relatie tussen hem en de moeder nu eindelijk eens vooruitgang komt.
Vanwege de gespannen
situatie wordt het co-ouderschap omgezet in een tweewekelijks weekendbezoek van
de kinderen aan vader. De kinderen van de nieuwe vriendin van vader mogen daar
niet bij zijn.
Vader zegt een afspraak waarin deze bezoekregeling besproken
wordt af, omdat 'het verstrekkende gevolgen heeft en ik me graag wil beraden om
te voorkomen dat ik dingen roep of schrijf waar ik later spijt van krijg.'
Vader is
na het gesprek bij Jeugdzorg zichtbaar geëmotioneerd, omdat hij door de nieuwe
regeling 'weer op achterstand is gezet'.
Vader
neemt een week voorbereiding om zichzelf en zijn kinderen van het leven te
benemen, wat hij ook doet.
Moeder
Moeder
is eind 2008 gescheiden van vader en doet begin 2009 (een aantal maanden later)
een AMK-melding tegen vader.
Moeder
uit haar zorgen over fysiek geweld van vader naar de kinderen tegen een
speltherapeut en die ‘onderzoekt’ de kinderen, maar vindt geen aanwijzingen
hiervoor.
De
speltherapeut verwijst moeder naar een psycholoog (om voor zichzelf hulp te
zoeken, naar alle waarschijnlijkheid).
Iemand ‘uit
de omgeving van moeder’ geeft aan GGZ-arts door dat moeder zich zorgen maakt
over de veiligheid van de kinderen.
De opa
van de kinderen (vader van moeder) hoort van moeder dat vader heeft gedreigd de
kinderen iets te zullen aandoen.
Wie is moeder?
Opvallend
is dat we van moeder geen andere gegevens hebben dan de zorgen die zij
heeft over wat vader de kinderen zou kunnen aandoen. Het komt voor veel mensen ‘natuurlijk’
over dat een moeder bezorgd is om haar kinderen, maar het manipulatieve aspect
ervan (jeugdzorg maakt zich ook altijd ‘zorgen’) wordt er zelden in herkend. Je
doet schijnbaar niets verkeerd als je je zorgen maakt, maar de keerzijde van
die zorgen is altijd een impliciete beschuldiging.
Of moeder haar zorgen
terecht waren vlak na de scheiding, of dat de zorgen realiteit werden juist
door het verlopen traject, is achteraf natuurlijk nooit meer te bewijzen, maar
ik zet mijn geld liever niet op hulpverleners die in vijf jaar tijd er niet in
slagen om een ‘vechtscheiding’ te laten ophouden, als gebleken is dat tenminste
één van de ouders heel redelijk is (vader). Dan moet je toch op zeker moment
eens de vraag stellen hoe het gesteld is met de psyche van moeder? De
speltherapeut deed dat al en die had er nog niet eens voor geleerd.
Sven Snijer
Gelukkig valt BJZ niets te verwijten....http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1082397/inspectie-jeugdzorg-geen-verwijten-wel-verbeterpunten-in-zaak-ruben-en-julian.html
BeantwoordenVerwijderenIk ben van mening dat BJZ zoals het nu gaat niet echt functioneert. Ik heb als pleegouder veel te maken met BJZ. Het ontbreken aan dossierkennis is bizar en om de 6 maanden een nieuwe case manager of voogd. Allemaal aardige gemotiveerde mensen, maar niet erg efficiënt allemaal. Wij hebben ook vaak het idee niet gehoord te worden, dat onze mening er niet toe doet....
ZO herkenbaar!! IK ben in dit geval die vader!!! Precies zo ging en gaat het met mij!
BeantwoordenVerwijderenEen op achterstand gestelde moeder die door allerlei manipulaties van ex en jeugd"zorg" op achterstand gehouden wordt.
Alles bij elkaar zijn er alleen maar verliezers en de kinderen het slachtoffer, Jeroen had nooit zijn kinderen mogen vermoorden ongeacht wie ,welke rol heeft gespeeld. Jeugdzorg is alleen bezig haar eigen straatje schoon te vegen, zoals altijd want fouten toegeven, dat doen ze vrijwel nooit. Iris zal moeten leven met.........Jeugdzorg heeft zijn straatje schoon geveegd en Jeroen ligt net als zijn kinderen op het kerkhof.
BeantwoordenVerwijderen"Vechtscheiding", dat wordt gezegd, met graagte door de jeugdzorgwerkers.
BeantwoordenVerwijderenDat het eigenlijk gaat om 'omgangsfrustratie', zelfs soms door derden (familie van een 'moeder'?) gepleegd, omdat men de alimentatie niet goed vindt, en zo 'het kind als wapen' wordt gebruikt, wil jeugdzorg vermijden te benoemen, of is jeugdzorg daar te onbekwaam voor. Omgangsfrustratie kan bijvoorbeeld door middel van AMK-meldingen. Dat kan ook door familie enerzijds gedaan worden, en polariseert.
Vechten, strijden, daar lijken twee schuld te hebben en zo lijkt er gekozen te moeten worden, en voor wie kiest jeugdzorg dan? Wat is het gemakkelijkst? En is dat wel voor het echte belang van het kind? Er wordt zelfs gedacht om de kinderen verder te frustreren door vervreemdende pleegplaatsing (=Uithuisplaatsen; wat 'veilig' zou heten door de jeugdzorgwerkers maar niet als zodanig beleefd wordt door het kind).
Omgangsfrustratie, daar is één partij duidelijker niet op de hoogte wat die het kind aandoet; daar kan leerzaamheid een opening bieden als de zorg deskundig genoeg zou zijn.
Kennelijk wordt om deze onbekwaamheid en ondeskundigheid of onwil om te verwijzen naar meer specialisme te verdoezelen reden om dat woord omgangsfrustratie niet te gebruiken en het te houden op het suggestieve vechtscheiding, zonder passende zorg te geven.
Geuite ongenoegens naar derden kan dus leiden tot valse aangiftes, en zo wordt er door die derde aan een vorm van omgangsfrustratie gedaan, een ouder beschuldigen en in de verdachtenhoek zetten, zodat die zijn ouderschap zou verliezen. Dat treft uiteindelijk het kind.
Waar is het belang van het kind, het fundamentele belang ook voor later (in de identiteitsfase) om beide ouders (psychisch onbelast) te 'kennen'? Waarom heeft de zorg (jeugdzorg) daar niet aan gewerkt? Waarom is door de 'zorg' aan het begin van contact met de familie niet uitgelegd hoe hun ouderschap zonder loyaliteitsconflicterende boodschappen naar het kind te belijden valt en los dient te staan van eventuele ongenoegens naar de ex-partner? Dat leren kan. Dat leren is belangrijk. Dat leren kan met hulp van een deskundige.
Waarom leert de zorg voor het gezin (jeugdzorg) dat niet?? Spelen er andere belangen die kennelijk boven die van hun doelstelling staan? Het belang van het kind is integraal met de gezinsdyade. Meet het schijnt alsof deze doelstelling door iets anders 'vergeten' wordt, en dan wordt de ouder niet gehoord, dan wordt het belang van het kind selectief en niet integraal uitgelegd, ... en dat schaadt het kind, diens psychische ontwikkeling, het zelfbeeld en eigenwaarde.
>>>2>>>
>>>2>>>
BeantwoordenVerwijderenEVRM artikel 8 is er niet voor niets gekomen: family-life, het 'kennen' van (en leven bij) beide ouders, de 'roots', bleek en blijkt erg fundamenteel van belang voor het identiteitsbeleven van de opgroeiende, diens welbevinden na de pubertijd.
Men zou verwachten dat er een zorg in een ontwikkeld land als Nederland bestaat dat dit leert en bewaakt, zonder aan het wegnemen van kinderen uit hun vertrouwde omgevingen (bij 2 huizen na scheiding) te gaan denken door die zorg. Dat behoeft in het geheel niet nodig te zijn bij voldoende deskundigheid, en waar geen financiële belangen voor de werkgever bestaan (bv: Regeling Normbedragen Jeugdzorg).
Men kan aan p.r. doen alsof de lagergeschoolde jeugdzorg (nietmedisch-academisch) geen blaam zou treffen, maar waarom niet de deskundigheid en het 'leren' gegeven? Men kan toch zelf nadenken of er naar blaam gezocht zou moeten worden, òf naar het geven van passender deskundigheid?!!
Het stelen van een kind is frustrerend; het kind-beschadigen door jeugdzorghandelen bedreigt het kind, ook in de ogen van een betrokken ouder.
Dit zou onze jeugdzorg na decennia aan ervaring en wetenschap toch moeten weten!
Spoedhulp om ouders dit te leren voor enige keuze van omgang, indien het verplichte omgangsplan bij scheiding niet werkt door toedoen van een partij, is essentieel waar het gerept wordt over "het belang van het kind".
Oudervervreemding (PAS) mag men als een vorm van kindermishandeling beschouwen. Dat kan met leren (met spoed) verbeterd worden. Ongenoegens kan een ouder elders kwijt, bij een psycholoog voor haarzelf. Als er niet geleerd wordt, dan is de uitspraak in LJN AS6020 een idee, goed voor het kind in zijn vertrouwde omgeving, en met contact met beide ouders.
Het gaan bij omgangsfrustratie om ca. 80% vaders, en 20% moeders.
BeantwoordenVerwijderenDeze kinderen lijden aan oudervervreemding en loyaliteitsconflicten.
Daar geeft jeugdzorg geen passende gespecialiseerde hulp voor, een laat het aanmodderen, met roddel en verkeerde boodschappen non-verbaal naar het kind.
Zou dat goed zijn?
Wat heeft jeugdzorg al die decennia gedaan aan hun beloofde 'professionaliseren'???
Niets dus.
Het is tijd om de RvdK bij omgangsvraag van de rechter een specialist i.p.v. BJZ in te huren, die met spoed de omgangsfrustrerende ouder aan het leren zet, op dreigdrang anders tot LJN AS6020 over te gaan, wat tijdelijk zou kunnen totdat beide ouders het belang van het kind primair zetten, en geen teken van onderlinge ongenoegens laten zien.
Verwerking van ongenoegens over de ex kan goed bij een psycholoog.
Dàt is gezond voor het kind dat je lief hebt!
Dàt is gezond voor een kind dat 2 ouders moet hebben, als ze leven. Dat is wetenschappelijk bekend.
Jeugdzorg denkt enkel het kind LOS van de ouders te moeten helpen....
Verwijderenmaar volgens BW1:257 moeten de ouders geholpen worden in het belang van het kind:
de kind-ouderband.
Jeugdzorg heeft dus fouten gemaakt, 5 jaar lang, door de omgangsfrustrerende tak van de familie niet te helpen, niet te leren, om de kinderen 2 onbelaste ouders te gunnen.
Daat voelt zeer gemeen.
Dat kan soms ernstige gevolgen hebben waar jeugdzorg niet los van gezien mogen worden. Vijf jaar lang pesten. Is dat goed, waar kinderen niet blind zijn???
Is dat goed, waar kinderen ontvankelijk zijn en weten te interpreteren naar hun minderwaardigheidsgevoel, hun zelfbeeld,......
Signalen door weghouden, klagen, ongenoegens tonen, keuze voor een ouder moeten maken door die droevige ouder die frustreert, dat werkt niet gezond!!!
Jeugdzorg doet niets om de vader en moeder bij elkaar te brengen, om met elkaar in gesprek te gaan. Nee, zij stimuleren de vechtscheiding enkel maar, dan hebben zij weer goede redenen de kinderen uit huis te plaatsen.
BeantwoordenVerwijderenHet is gewoon een organisatie die niets betekent voor de kinderen. Het draait allemaal om werkgelegenheid. Hoe noem je zoiets? Juist, een kinderhandel organisatie!
Jeugdzorg en de ouders hoeven niets te doen om de exen bij elkaar te houden, maar wel om de ouders te (trainen te) laten denken over de andere ouder dat ze het kind-met-al-zijn-ouders lief moet hebben en daarom het kind moet òntlasten om (g)een keuze te moeten maken tussen de ouders.
VerwijderenEen kind heeft minimaal 2 ouders (als ze leven), en tweespalt is niet gezond. Niet!
Verwerken van ex en echtscheiding moet niet via de kinderen, niet via wat kinderen als signaal kunnen ervaren.
Kinderen zijn niet dom, al zullen ze de gevoelens die deze signalen - die de omgangsfrustrerende ouder uitzendt - niet tonen om de ouder te beschermen.
Dat is geen taak voor een kind, en een ouder zou dat het kind niet mogen aandoen.
Jeugdzorg heeft 5 jaar lang dus niet geholpen om dat (af) te leren.
De gemeenten kunnen beter diagnosten en specialisten inkopen, als men aan dergelijk veelvoorkomende zaken denkt (...tigduizenden per jaar). Sprokkereef geeft aan dat dit in BJZ erg veel voorkomt, maar doet dus niets aan de juiste hulp geven, zodat het uit de hand loopt en er voor gezinsvoogdij gezorgd wordt (OTS+UHP naar schadend pleegzorg of éénoudergezag).
Het idee van jeugdzorg om dan maar het kind in een pleeggezin te pleuren, toont hun ondeskundigheid eens te meer! Wat een schadelijke gevolgen zou zo'n idee hebben als dat werd uitgevoerd. En dat wordt het. Helaas.
Jeugdzorg denkt niet vanuit al de belangen van het kind, waar het kennen en de kind-ouderbanden bij horen (BW1:257; EVRM art. 8; IVRK art. 24).
Jeugdzorg vermijdt om dat 'vechten' omgangsfrustratie en opwekken van loyaliteitsconflicten te benoemen. En BJZ geeft dus geen passende zorg aan die ouders die dat hun kind aandoen, weghouden bij de andere ouder of belasteren van die ander. Wat een ponem!
Overheid....
Vreemd dat de overheid jeugdzorg nog niet heeft opgedoekt (op advies van meerdere wetenschappers), ook al veranderen ze de naam met de a.s. jeugdwet (lokaal en bovenlokaal: 'gecertificeerde instellingen' met jeugdzorgwerkers i.p.v. specialisten; jeugdzorg-niveau door: Wijkteams, Generalisten, Ouder-en-Kind-adviseurs, Gezinsregisseurs, Jeugdmanagers, enz., om maar verdeeldheid of verwarring bij de burgers te krijgen; misleidend). Wat anders dan diagnosten.
Decennia ervaring en toch doorgaan op dat lagere niveau, terwijl wetenschappers anders adviseerden:
"kom tot deskundigheid van zwaargewichten, tot specialisaties, zodat de juiste weg wordt gewezen!!!". Evidence-based verwijzen, en niet dat niveau op slechts 5% houden door jeugdzorg.
Houdt het kind niet in eigen beheer, zoals BJZ doet met 'indiceren' tot gezinsvoogdij-beheer onder OTS en 50% kans op UHP.
Jeugdzorg waarin gezinsvoogdij en AMK leiden te veel tot OTS, en dat geeft in 72% der cases na 2 jaar geen verbetering aan het kind. Dat is te weinig! Dat moet opgeheven worden door een ander niveau, niet een andere uitvoerder, de gemeenten.
Waarom komen veel 'moeders' tot omgangsfrustrerende ideeën, zonder dat ze dit herkennen?
BeantwoordenVerwijderen- Ze denken niet integraal, niet aan het belang en de behoefte van het opgroeiende kind, en hebben geen weet van moderne ontwikkelingspsychologie.
- Ze gaan op hun door ongenoegens belaste onderbuikgevoelens (ex-, scheidings-, en gekwetst zelfbeeld-verwerking) af op kiezen tussen, waar het niet om die keuze zou mogen gaan, te kiezen voor één ouder....
Dat kan fataal zijn voor een gezonde ontwikkeling van het zelfbeeld van het kind, evenals het wereldbeeld dat het kind opbouwt en zich later op baseert.
- Ze hebben geen idee wat omgangsfrustratie-signalen (verbaal, non-verbaal, of in afspraken) doen het een ontvankelijk kind.
- Ze denken dat het kind blind en stom is.
- Ze denken dat het kind nergens mee zit als je er niet over spreekt of met een zielig gevoel, zodat het kind je in bescherming neemt.
- Die 'moeders'(20% vaders) denken dat de keuze voor hen een oppepper is voor hun eigen gekwetste eigenwaarde, zo na een scheiding dat dit ondermijnde.
- En ze denken dat jeugdzorg hen helpt, hen en hun kinderen, maar nee, daar is jeugdzorg kennelijk niet deskundig genoeg voor.
Raad en jeugdzorg sturen niet door naar een specialist in deze.
- Ze hebben niet in de gaten hoe deze omgangsfrustratie, die jeugdzorg nimmer benoemt, door het kind ervaren wordt tot een internaliserend beeld dat de eigenwaarde van het kind aantast, het kind dat geneigd is de schuld bij zichzelf te zoeken waar het belast wordt met keuzes, indien er niet open en vrij omgegaan mag worden met beide ouders, die elk anders zijn.
-Die 'moeders' èn jeugdzorg denken dat beide ouders, ondanks de twee huizen, op één lijn moeten komen; wat onzin is: in elk huis, zo weet een kind van vriendjes, heersen andere regels.
- Die 'moeders' eisen iets dat ongegrond is naar wetenschappelijke inzichten van echte diagnosten; en houden strijd via de rechter in stand, en dat voelt het kind! Affreus!
- En jeugdzorg benoemt dat graag als "vechtscheiding" met de suggestie dat de 'vader' -die voor het recht van het kind opkomt- die strijd voert, ten onrechte de verkeerde beschuldigend en belastend. Laster is gevaarlijk, zagen we. Eénoudergezag is soms goed, ja, indien dit het kind helpt beide ouders te kennen zoals in LJN AS6020.
Jeugdzorg is een zeer slecht adviseur aan de rechter!
Vanwege de gespannen situatie wordt het co-ouderschap omgezet in een tweewekelijks weekendbezoek van de kinderen aan vader. De kinderen van de nieuwe vriendin van vader mogen daar niet bij zijn.
BeantwoordenVerwijderenEerst worden de beide jongens voor een groot deel van de tijd afgepakt van hun vader en v.v. door het co-ouderschap om te zetten in een tweewekelijks weekend bezoek en dan, HOE ONTZETTEND GEMEEN, mogen daar de kinderen van de vriendin van de vader niet bij zijn.
Waarom niet MET DE VADER, ZIJN VRIENDIN, DE MOEDER EN DE GROOTVADER MOEDERSZIJDE, die blijkbaar veel invloed heeft, om de tafel gaan zitten en een aantal gesprekken met hen te voeren op weg naar een oplossing. DAT IS TE DOEN weet ik uit eigen ervaring als maatschappelijk werker.
Nee, BJZ maakt er een kemphanen-gevecht van, gespeend van professionele kwaliteiten.
Gezinsvoogdij gaat er van uit dat het hart van een kind zoooooo klein is dat er maar één ouder in past.
BeantwoordenVerwijderenTerwijl het hart van een kind zo groot kan zijn dat er wel 4 ouders in passen, met vrienden, bekenden, familie en relaties...
indien het allemaal onbelast gaat, en het kind niet gedwongen wordt door een 'zielige' ouder te moeten kiezen t.b.v. de eigenwaarde van die ouder. Zo desastreus kan omgangsfrustratie zijn (en waar jeugdzorg inderdaad niets aan doet: geen deskundige hulp verstrekken, niet lerend zijn, het kinderhart klein houden, en dan zeggen dat dát gezond zou zijn. Uch.).
Zou het bestaan?:
'Hoe kan je banden in een gezin laten escaleren en verbreken', een cursus voor jeugdzorgwerkers, aangeboden door de zo onafhankelijke bureaus jeugdzorg.
Het heeft er te veel van weg, waar het gaat om tienduizenden cases per jaar.
En dat noemt jeugdzorg een "incident"!
Natuurlijk doet jeugdzorg zijn best, maar doet jeugdzorg het goed?
Zijn best: werkgelegenheid verschaffen, ja, dat is goed maatschappelijk gezien, al is het een zeer nauwe uitleg.
Het kind is innerlijk groter, en mogelijk belangrijker dan dit werk-belang.
Hoe zou dit later overkomen op zo'n kind, een opgegroeide adolescent?!!
Hier blijken anders hele andere dingen uit...
BeantwoordenVerwijderenhttp://www.sietske-dijkstra.nl/wordpress/wp-content/uploads/2014-02-17-artikel-Sietske-DijkstrawilVerhoevenmaatwerk.pdf