Nauwelijks onderzoek naar terugplaatsing

Als ondersteuner van ouders in jeugdzorgzaken en ervaringsdeskundige zie ik dat wat gezinsvoogden zeggen en schrijven vaak naadloos aansluit bij de definitie van het woord liegen uit de “Dikke van Dale”. Wat mij zeer verontwaardigt, is dat een gezinsvoogd per omgaande een spoedmachtiging kan aanvragen wanneer de kinderechter heeft besloten OTS en Uithuisplaatsing (UHP) of alleen de UHP op te heffen. Zo voorkomt de gezinsvoogd dat het besluit van de rechter wordt uitgevoerd.

Ik zie door jurisprudentie van het Hof betreffende OTS en UHP dat gezinsvoogden voor het beperken van een bezoekregeling geen schriftelijke aanwijzing mogen gebruiken. Dit doen gezinsvoogden wel. Er wordt dus niet of onvoldoende gecommuniceerd naar de ‘werkvloer’.

Rechteloos

Onnodige procedures zijn hiervan het gevolg. De gezinsvoogd lijkt in veel zaken machtiger dan de rechter. Ouders, die toch veel weten over het kind, worden buitenspel gezet en volkomen rechteloos gemaakt.
De meeste gezinsvoogden en zittingsvertegenwoordigers zijn juridisch slecht onderlegd, of ze weten hoe ze de inspanning van de rechter moeten ontwijken. Een boekje juridisch kennis voor Dummies bij UHP en OTS zou  hier een uitkomst kunnen bieden. Bijvoorbeeld de inhoud van BW1:257: 'De gezinsvoogd dient hulp en steun te geven aan de gezinsleden om de beweerde bedreiging weg te nemen, dient de ouders zoveel mogelijk de verantwoordelijkheid te doen behouden, en dient gericht te zijn op het welbevinden van het kind door de gezinsband te bevorderen' (met goed diagnostisch onderzoek, met cursussen, met frequent contact voor de kind-ouderband, enz.).

Nauwelijks tot geen onderzoek naar terugplaatsing

Onderzoeken naar opheffing van OTS/UHP en terugplaatsing van het kind komen door wachtlijsten niet of nauwelijks van de grond, of door onwil of een onjuiste meningsvorming van de als sociaal werker opgeleide gezinsvoogd. Het gefaseerd terugplaatsen en het belang daarvan schijnt niet tot de kennis van de gezinsvoogd te behoren. Daarbij worden onderzoeken vaak uitgevoerd bij organisaties die door jeugdzorg worden aangewezen. En de aangewezen ‘deskundige’ krijgt sturende, beperkende onderzoeksvragen, die leiden tot een antwoord zoals de gezinsvoogd wenst. Dat lijkt op frauduleus laten onderzoeken.

Komen ouders zelf met een onafhankelijk bureau, dan wordt dit van de hand gewezen. Sterker nog als ouders onderzoeken aanleveren, uitgevoerd door echte deskundigen, worden deze terzijde geschoven. De bevindingen van de beëdigde diagnost wordt weggewimpeld zonder uitleg. Bij een UHP stelt de gezinsvoogd bijna altijd paal en perk aan de bezoekregeling tussen ouders en kinderen. Wanneer ouders klagen lijkt het kind te worden gestraft met minder of korter bezoek. Soms met het argument dat het kind recalcitrant is na een bezoek van de ouders en dus toch geen gehechtheid kent. Dit is een valse verklaring vanuit jeugdzorg, omdat dit juist een signaal is dat het kind zijn ouders mist.

Bewuste onthechting

Ouder zien hun kinderen na een UHP  één of anderhalf uur per week of maar één uur per maand. Vaak onder bemoeizieke begeleiding van de gezinsvoogd zelf, die geen orthopedagoog is. Dit is meer regel dan uitzondering. Dit moet welhaast bewust een kind ‘onthechten’ van zijn natuurlijke omgeving, met alle kwalijke psychische gevolgen van dien (lees op deze blog meer over hechting).

Wanneer het kind vraagt over het waarom het weg moet zijn van zijn ouders, krijgt het vaak een reden te horen waarbij zijn afkomst gediskwalificeerd wordt, wat slecht is voor de eigenwaarde.

Het gevolg hiervan is dat de gezinsvoogd bij de toetsing van OTS/UHP, de verlenging van de dwangmachtiging bij de rechter, zal gaan inbrengen dat het kind niet terug kan omdat het nochtans veilig aan het pleegezin heet te zijn gehecht. (Ondanks dat het wennen aan een pleeggezin ruim vijf jaar duurt, is het argument vanuit jeugdzorg dat een kind na 1 tot 2 jaar reeds family-life heeft met het pleeggezin. Negerend dat dit onwetenschappelijk is en family-life bedoeld is t.o.v. zijn biologische herkomst). De kans is groot dat het kind als gevolg van de ‘onthechting’ aan zijn natuurlijke omgeving een psychiatrische diagnose opgeplakt krijgt. Oudervervreemding ligt ook hier op de loer, vergeleken met omgangsfrustratie.

De politiek

De politiek stelt dat de jeugd-GGZ over-diagnosticeert en teveel medicaliseert, echter jeugdzorg werkt door deze onkunde vrolijk mee aan over-diagnostisering...  Om een kind ‘lief’ te houden in het pleeggezin krijgt het ongediagnosticeerd Ritalin.

Sonja de Pauw Geerlings zegt het in het AD goed: 'Gezinsvoogden zijn maatschappelijk-werkers en niet opgeleid om rapportages te schrijven'.

Ook raadsheer Van Teeffelen schreef in maandblad FJR 2010/92 (pag. 248; elders op deze site of citaten in dia 33 en 36 van http://silkslides.com/S9dEk) dat het plan van aanpak ofwel indicatiebesluit van jeugdzorg een knip- en plakwerk is van doelen, beweringen, meningen, feiten, en gehaalde doelen, zonder te vermelden wie wat heeft gezegd, met welke beroepsregistratie, zonder dat er onderscheid te maken is wat waar betrekking op heeft. Als het voor een rechter al een zoekplaatje en doolhof is, hoe moeten dan de ouders weten wat ze (nog) moeten bijspijkeren en aan voldoen? Hij verzucht of de jeugdzorg er is voor de cliënt of de cliënt voor de jeugdzorg.

Gedragswetenschappers bij BJZ gaan altijd af op de rapportages van de gezinsvoogden, wat die wil en kan inbrengen in het teamoverleg. De kinderen worden alleen gezien in gesloten plaatsing.
Gedragwetenschappers van jeugdzorg spreken en zien de kinderen dus nooit. De HBO-opgeleide gaat de academisch geschoolde gedragswetenschapper vertellen wat er moet gebeuren. Dat is net zo vreemd als de assistente van de huisarts die een doorverwijzing geeft voor een operatie...

Ook heeft de jeugdzorg er een handje van om met hun geselecteerde gegevens aan een deskundige te vragen een zogeheten ‘expertiserapport’ te schrijven, waarvan de rechter moet denken dat dit een valide onderzoek betreft.

 

De gezinsvoogdij moet wel met beweringen werken, want, en daar was men trots op, ze hadden wel 10 dagdelen les gehad van een arts. Een arts doet er jaren over, maar 10 dagdelen en nog een internetcursusje erbij doen wonderen, wat ‘professionaliseren’ heet in de jeugdzorg. Deze roep dat jeugdzorg professionaliseert, horen we al decennia.

Met 10 dagdelen cursus kan men niet op medisch-academisch niveau komen! Het woord ‘speculeren’ komt dichter in de buurt van jeugdzorg-rapporten.

Waar het verder nog aan schort bij de gezinsvoogden is het volgende:

Met betrekking tot het kind:

De gezinsvoogdij hapert door de gebrekkige kennis van ontwikkelingspsychologie waar het ondermeer betreft hechting(-problematiek) en de impact van uithuisplaatsing en uithuisgeplaatst-zijn (vanuit het kind gevoeld en ervaren) als zodanig, almede aanwijzingen met betrekking tot omgang, overplaatsingen, schoolwisselingen, signalen en uitleg rond het waarom van de uithuisplaatsing voor het kind, etc.

Voor zaken bij het AMK (straks: AMHK, wanneer Huiselijk geweld erbij komt) geldt het volgende:  geen kennis van psychopathologie, forensische diagnostiek (en vaak het negeren daarvan als ouders wel signaleren), hoe te handelen bij signalen van seksueel misbruik onder toezicht, enz..

Er is geen kennis van de transgenerationele aspecten (die blijven werken onder toezicht en UHP), hechting en de psyche van mensen (ook pleegouders) die hun toevertrouwde kinderen mishandelen.

Dat die kennis er niet is blijkt ook uit een citaat van een radio-uitzending van Argos in Novum d.d. 6 maart 2010:

In de helft van de onderzoeken naar kindermishandeling en misbruik is door jeugdzorg, artsen of justitie een dubieuze diagnose gesteld. Dat zegt forensisch arts bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), die de onderzoeken heeft bekeken, Rob Bilo, zaterdag in het radioprogramma Argos.

Het tekortschieten van de duiding van mogelijk letsel zou ertoe leiden dat kindermishandeling over het hoofd wordt gezien of in andere gevallen onterecht wordt vastgesteld. Gevolg hiervan is weer dat mensen onterecht worden veroordeeld of onterecht vrij rondlopen, (alsmede dat vele kinderen onder verkeerde beweringen lijden en belast worden).
Naar schatting worden jaarlijks tussen de honderd- en honderdzestig-duizend kinderen slachtoffer van (een mate van) kindermishandeling. Van hen hebben er circa twintigduizend te maken met fysiek geweld en vijfduizend met seksueel misbruik. Bilo beoordeelt dagelijks voor het NFI onderzoek van verschillende instanties naar mogelijk mishandelde kinderen. "Als het gaat om duiding van lichamelijk letsel, kun je bij een op de twee gevallen toch je twijfels hebben", zegt hij.

Hoogleraar kindermishandeling aan de Vrije Universiteit Amsterdam Francien Lamers, de oprichter van een van de vijf kinder- en jeugdtraumacentra in Nederland, vertelt dat de kinderen die het centrum bezoeken bijna nooit door een dokter zijn gezien. "Als het een of twee procent is, is het veel." Als er al lichamelijk onderzoek plaatsvindt, dan gebeurt het daarbij volgens haar vaak niet op de juiste wijze.

Volgens Lamers zijn hulpverleners, vaak maatschappelijk werkers, onvoldoende geschoold om een goede (jeugdzorg-indicatie of) diagnose te stellen. Rob Bilo denkt dat hetzelfde geldt voor huisartsen en kinderartsen. "Een hulpverlener die niet medisch geschoold is, moet geen uitspraken doen over lichamelijke afwijkingen. Dat gebeurt wel en baart mij ernstige zorgen. Medische gegevens moeten door een medicus beoordeeld worden en niet door een maatschappelijk werker", zegt Bilo. (Zeker waar er dwang door jeugdzorg wordt geïndiceerd, is dit hard nodig).
 
Met betrekking tot de ouders:

- De gezinsvoogden en teamleiders blijken vaak een gebrek aan professionele houding/neutraliteit ten toon te spreiden. Klakkeloos overnemen van –verouderde – psychiatrische diagnoses in rapportages, of deze juist weghouden als die ontlastend zijn. Het zelf stellen van “psychiatrische diagnoses”, waar ze enkel bevoegd zijn tot indiceren en hulpverwijzing verstrekken;

- Gebrek aan communicatieve vaardigheden met betrekking tot laagopgeleide ouders, ouders met beperkingen;

- Waarnemingen (beweringen) worden niet gecheckt, maar als feiten opgeschreven (vaak zonder bronvermelding);

- Gebrekkige kennis in interculturele kwesties (hetwelk ook een zorgpunt was van prof. N.W. Slot is ‘909 zorgen’; kinderen laten wennen in een pleeggezin van geheel andere culturele geaardheid kan meewerken aan het onmogelijk maken van enige terugplaatsing op termijn, waar het anders wel had gekund);

- Te weinig probleem-oplossend-gericht denken.

Ouders worden niet/nauwelijks op hun rechten gewezen. Zo wordt bij een (schriftelijke)  aanwijzing nimmer gewezen op BW1:258 t/m 260. Kwesties worden veelal persoonlijk gemaakt, zodat gesprekken/procedures ontaarden in een machtsstrijd. Kritische ouders wordt gebrek aan (intrinsieke) medewerking, gebrek aan inzicht in problematiek, e.d. verweten. Procederen wordt ouders verweten: zij stellen het belang van het kind niet centraal, is het verwijt (waar deze ouders kunnen zien dat de jeugdzorg niet de juiste zorg matcht bij de case, zoals reeds eerder werd vastgesteld door wetenschappers. Ouders kunnen zich terecht zorgen maken en moeten zich houden aan de plicht genoemd in BW1:247 om de zorg aan de jeugdige te bewaken).

Scheve machtsverhoudingen leiden per definitie tot kwalitatief ‘slechte’ rapportages/beslissingen en gebrek aan draagvlak bij ouders. Marginale toetsing van de rechter leidt tot bevestiging van de ‘juistheid’ van de eigen beslissingen. Er is sprake van een Hermetisch Systeem.

Oplossing: De beslissingsbevoegdheid en volledige toetsing weer naar de kinderrechter, zoals commissie Samson adviseert. Jeugdzorg heeft het vanaf 2005 (wet op de jeugdzorg) mogen proberen en het is niet gelukt. (Mogelijk kunnen bestuursrechters beter toetsen omdat deze moeten ingaan op de zakelijke kant, zonder op de emoties en bespelingen in te gaan en over te laten aan de jeugdzorg die hun trajecten niet weet uit te leggen.)

Wat te doen met echte 'zorg-mijders', gezinnen met criminele jongeren,  'aso-gezinnen' en ouders die zich schuldig maakten aan strafrechtelijke zaken met betrekking tot kinderen?
 
Wanneer daarvoor niet het strafrecht zou gelden… Daar hebben we toch de door de Staat aangestelde Raad voor de Kinderbescherming voor? Als deze zijn werk goed doet, met een diagnost,
dan is dat probleem opgelost: de Raad heeft daar het mandaat van de overheid voor.

De diagnost is ter beveiliging waar dwang overwogen wordt.
Voor dat laatste zal de Raad even terug in de tijd moeten; de Raad heeft zich namelijk onder het mom van 'geen dubbel onderzoek' ontwikkeld tot een overschrijf-instituut van AMK en BJZ stukken!

Rondetafelgesprekken 5 september 2013

Op 5 september 2013 organiseert de Tweede Kamer naar aanleiding van de invoering van de nieuwe jeugdwet rondetafelgesprekken. Hoewel de nieuwe jeugdwet aan alle kanten rammelt, zijn advocaten die dagelijks te maken hebben met het onrecht in de jeugdzorg er niet voor uitgenodigd. Ook van een club als bijvoorbeeld de jeugd-GGZ is maar één vertegenwoordiger uitgenodigd. De Tweede kamer denkt dat de Nieuwe Jeugdwet alle problemen oplost. Dit is een illusie zolang de oude fouten meegaan in een nieuw systeem en daar ziet het wel naar uit.

Jeugdzorg is eerstelijns- en tweedelijns en dwangzorg in één, en werkt als een slager die z’n eigen vlees keurt, met interne doorverwijzing zonder open en valide diagnostiek.

De gemeenten kunnen nog wat doen, nu deze jeugdwet onder de gesubsidieerde lobby van Jeugdzorg Nederland doordendert. Het zorginkopen van diagnosten voor enige dwangbesluiten, in plaats van dit over te laten aan het niveau jeugdzorgwerk, kan veel leed en kosten besparen.

Helaas zal de bovenlokale jeugdzorg wel uit de voortzetting van BJZ bestaan, maar wanneer diagnosten, betaald door de gemeente en onafhankelijk van het vervolg-/hulptraject, hun diagnostiek en verwijzingen doen onder de WGBO, dan zal daar veel minder niet-effectieve dwangtrajecten onder vallen. (72% van de OTS-sen leidden niet tot verminderen van zorgpunten na 2 jaar OTS: ‘909 zorgen’) Gemiddeld kost een GGZ-traject per kind € 6.000, en een BJZ-traject € 100.000. De gemeenten kunnen nu de keuze maken als de ambtenaren het doorzien ondanks de gesubsidieerde lobby van Jeugdzorg Nederland.

Teamlid JDH