Laffe scholen doen een AMK-melding - Deel 2

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/11/laffe-scholen-doen-een-amk-melding.html

Het gepeste meisje dat op dit moment door haar ouders thuis wordt gehouden, omdat de school in Uden (Brabant) het pestprobleem niet onder controle kan krijgen, heeft zicht gekregen op plaatsing op een nieuwe school. De ontwikkelingen in deze zaak zijn gematigd positief, maar ze dienen wel met argusogen bekeken te worden, gezien de dingen die zich hiervoor hebben afgespeeld en de vele onduidelijkheden die we op het spoor zijn gekomen bij ons onderzoek.  

Het schooldossier 

Al een jaar proberen de ouders het schooldossier in hun bezit te krijgen. De school kwam hier tot nu toe niet mee over de brug, terwijl ouders hier gewoon recht op hebben. De ouders ondervonden hinder van het traineren door de school, omdat ze het dossier nodig hadden voor de indicatie-commissie (PLC) om hun kind op een nieuwe school geplaatst te krijgen. Jeugdzorg Dark horse heeft druk op de ketel gezet met een eerste publicatie over deze zaak en de aankondiging van een tweede artikel. Eindelijk kwam er beweging bij de school, hoewel de directeur aanvankelijk nog van mening was bij het eerste gesprek met Dark horse, dat ‘anderen hem niet hoefden te vertellen hoe hij zijn zaakjes moest regelen’.  

Wij hebben behalve de ouders van het meisje en de directeur van de school ook met Bureau Jeugdzorg in Oss gesproken. Naast navraag over de huidige situatie, hebben wij ons geconcentreerd op de procedure bij het tot stand komen van de zorgmelding en we hebben de casemanager en de teamleider van Bureau Jeugdzorg kenbaar gemaakt op wat voor een eigenaardige manier deze school met ouders omgaat en of het in het ‘belang van een kind’ is dat de ouders bewust worden gefrustreerd? En daarbij aangetekend of bureau Jeugdzorg zich hiervoor moet laten lenen?

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2011/11/ouders-hebben-recht-op-inzage-dossier.html
 
Eerste artikel over deze zaak 

Het eerste artikel werd gepubliceerd op donderdag 14 november en op zaterdag 16 november kregen de ouders het eerste deel van het dossier. Vier velletjes papier, die ouders al eerder hadden ontvangen. Op maandag 18 november hebben wij meteen weer gebeld met de school en met jeugdzorg en op dinsdag 19 november werd het gehele dossier bij de ouders door de brievenbus geduwd. Van wat de ouders daarin lazen schrokken ze zich wild. Er stonden niet alleen zaken in die niet klopten, maar daarnaast bevonden zich in het dossier zeer privacy-gevoelige gegevens over een ander kind van de school. De ouders hebben de moeder van dit kind hierover in kennis gesteld, waarna deze moeder onmiddellijk verhaal is gaan halen bij de school.  

De gevraagde inhoud van de zorgmelding, die scholen verplicht zijn aan ouders te verstrekken, zat er nog niet bij, hoewel daar diverse malen door ouders om is gevraagd en onze redactie heeft de directeur van de school duidelijk ingelicht over wat scholen volgens de procedure behoren te doen. 

ZAT-teambespreking zonder ouders 

In het eerste artikel hebben wij het vermoeden geuit dat het kind mogelijk zonder medeweten van de ouders in een ZAT-team (Zorg Advies Team) is besproken en dit was inderdaad het geval, zoals ouders konden lezen in het schooldossier. Een jaar eerder (aug. 2012) waren er over het meisje zorgen besproken omtrent de thuissituatie en de ene IB-er van de school zou de andere hier nog over bijpraten. Deze ZAT-bijeenkomst, waar toestemming voor moet worden gevraagd aan ouders, werd gehouden enkele maanden nadat het pesten van het meisje was begonnen. Tot dan toe ging het meisje probleemloos naar school en waren er verder geen zorgen bekend.  

Pester afkomstig uit probleemgezin 

Dat veranderde toen er een nieuw meisje in de groep kwam, afkomstig van een probleemgezin. Dit gezin is onder toezicht gesteld (OTS) door jeugdzorg, wat bleek toen op de jaarlijkse kennismakingsavond van de school, de moeder van dit gezin verscheen onder begeleiding van de gezinsvoogd. Het meisje uit dit gezin vertoonde moeilijk onaangepast gedrag. Het was verbaal erg grof en pestte niet alleen kinderen, maar zette ook andere kinderen daartoe aan. Op enig moment was het meisje uit deze casus het slachtoffer, met het gevolg dat ze zich niet langer prettig voelde op de school en schooldagen ging missen. Met uitspraken van de pester als ‘Ik maak je dood, ik hak je kop eraf’ werd ze regelmatig geconfronteerd en ze kreeg buikpijn van de spanningen.  

Er volgden gesprekken met de directeur over het pesten, maar hoewel de school aanvankelijk een erg begripvolle houding aannam, werd het pesten niet minder. Er werd gewoon niets aan gedaan. Het gepeste meisje begon volgens de school druk gedrag te vertonen en moeder werd geadviseerd het kind bij de GGD te laten onderzoeken. Dit leek de ouders geen goed idee en in plaats daarvan lieten ze hun kind onderzoeken door een onafhankelijke psycholoog. Het meisje kreeg de diagnose PDD-NOS (autisme spectrum). Dit zou volgens de directeur verklaren waarom het meisje het pestgedrag allemaal zo zwaar opvatte. In haar ‘beleving’ was het veel erger dan in de werkelijkheid. Hoe deze beleving verder in verband stond met het daadwerkelijke gedrag van de pester(s), leek niet zo’n punt meer.  

Wel beloofde de directeur in een volgend gesprek met moeder beterschap bij het verminderen van het pesten, maar hij voegde er verontschuldigend aan toe “Je wilt niet weten uit wat voor gezin dit kind afkomstig is”. Alsof moeder het dan wat begripvoller zou kunnen opvatten. Deze verklaarde echter dat het haar niet kon schelen uit wat voor gezin het kind kwam, zolang het zich maar normaal gedroeg naar haar kind, omdat ieder kind zich aan de regels dient te houden.  

Casemanager Bureau Jeugdzorg Oss  

Op vrijdag 15 november belde Dark horse voor het eerst met de casemanager van Bureau Jeugdzorg, om ze in te lichten over deze zaak en hen te wijzen op de onwelwillende houding van de school naar de ouders. We vertelden dat het ging over een meisje met PDD-NOS, dat wat leercapaciteit betreft prima functioneert op een normale basisschool, maar waarvan het levensplezier danig wordt verstoord door een groepje pesters, waar de school niets tegen kan of wil ondernemen. 

We legden hem uit dat school de inhoud van de zorgmelding niet met de ouders had besproken, het schooldossier een jaar lang voor hen had achtergehouden en ook dat de ouders de zorgmelding nog niet hadden ontvangen. Eerder had de casemanager aan de moeder medegedeeld dat ontvangst van de zorgmelding ook niet nodig was en ‘dat ze die wel op kantoor zouden bespreken’. Dit terwijl ouders recht hebben op hun melding, anders weten ze niet waar ze zich op moeten voorbereiden. 

De casemanager was nog niet met Jeugdzorg Dark horse bekend. Wij gaven aan dit soort zaken te volgen, met name als het scholen betreft, omdat wij uit eigen ervaring weten dat niet alle scholen een zorgmelding doen met zuivere bedoelingen. En dat scholen de zorgmelding wel eens gebruiken om hun inspanningsverzuim bij een   pestprobleem op de school te maskeren. We wilden ze op de hoogte brengen dat dit wel vaker voorkomt en op het hart drukken er rekening mee te houden dat dit ook hier het geval kon zijn. De casemanager gaf aan dat als het een schoolprobleem is (pesten), het ook een schoolprobleem moet blijven en dat jeugdzorg daar dan geen rol in heeft. Wij hebben gewezen op ons  artikel over de school en het interview over onze eigen casus, waar treffende gelijkenissen mee zijn. 

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/11/laffe-scholen-doen-een-amk-melding.html

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/10/interview-in-weekblad-vriendin-met.html  

De casemanager zou achter de zorgmelding aangaan en zorgen dat de ouders deze zouden ontvangen. Hij bevestigde dat de school deze dient te sturen. Over het inspanningsverzuim van school zei hij dat klachten daarover bij de school gedeponeerd moesten worden en dat Jeugdzorg daar niets mee doet. En dat is toch opmerkelijk, omdat het technisch gezien wel zo is dat jeugdzorg niets met de bejegening van een school richting ouders hoeft te doen, maar de intentie bij het doen van een melding lijkt ons toch wezenlijk van belang bij de overweging hoe met een melding om te gaan. 

Schooldirecteur, Intern Begeleider en Leerplicht 

Wij hebben nogmaals contact opgenomen met de directeur van de school om het met hem te hebben over het uitblijven van de zorgmelding. Tijdens dit gesprek gaf hij aan te zijn uitgenodigd door Bureau Jeugdzorg om bij de bespreking van de zorgmelding met de ouders aanwezig te zijn. Iets wat wij uiterst merkwaardig vonden, aangezien dit voor de ouders alleen maar nadelig kan uitpakken. Eveneens zouden de IB-er van de school en de leerplichtambtenaar aanwezig zijn, terwijl de school en de Leerplicht samen de melding hadden opgesteld! Het is erg vreemd dat je bij Bureau Jeugdzorg in het bijzijn van de melders moet gaan vertellen over je gezinssituatie.  

Tweede gesprek Casemanager Bureau Jeugdzorg 

Wij gingen hierover verhaal halen bij Bureau Jeugdzorg, te beginnen bij de casemanager. Wij vroegen hem waarom de ouders niet op de hoogte waren gesteld van de aanwezigheid van de school en de leerplicht bij het gesprek op het jeugdzorgkantoor op 26 november. Hij vertelde dat hij ‘nog geen tijd had gehad’ om het aan de ouders mede te delen en dat hij zelf ook pas ‘de dag ervoor’ de komst van de directeur (met zijn gevolg) had vernomen van de leerplichtambtenaar.  

De ouders zouden dus zonder in het bezit te zijn van hun schooldossier, zonder de inhoud van de melding te kennen en waarschijnlijk ook zonder iets te weten over de aanwezigheid van de tegenpartij, op het kantoor zijn verschenen van Bureau Jeugdzorg om daar overvallen te worden met deze zaken.  

Intimidatie van ouders 

Op de vraag of het niet heel intimiderend is voor ouders, om aan een groep beschuldigers te worden blootgesteld, antwoordde hij dat het ‘standaard’ is bij Bureau Jeugdzorg Oss om ook de melder bij het gesprek uit te nodigen, omdat ze zo ‘transparant’ mogelijk werken. Dit bevreemdde ons en wij gaven aan hier nooit eerder van gehoord te hebben, het uitnodigen van de melders tijdens de bespreking van de melding met ouders. Toen begon hij over ‘standaardformulieren’ waar deze uitnodigingen op vermeld zouden staan. Toen wij naar voren brachten dat de directeur van de school had verklaard dat hij door jeugdzorg zelf was uitgenodigd voor het gesprek, bedacht hij dat het ‘waarschijnlijk zo door de directeur was opgevat’, vanwege een tekst onderaan het meldingsformulier.  

[Het vreemde van deze verklaring is, dat het aanvankelijk de bedoeling was dat jeugdzorg het gesprek bij het gezin thuis zou houden, totdat moeder van gedachte veranderde na contact met Dark horse en te kennen gaf liever een gesprek op kantoor te willen. Toen opeens moest de hele club erbij zijn; de directeur, de IB-er, Leerplicht en mogelijk nog anderen.]    

‘Blaming the victim’ 

Wij gingen door op de intentie van de school bij deze melding en we somden nogmaals de lijst op met de punten waarop de school in gebreke was gebleven: Een jaar lang geen schooldossier opsturen, een ZAT-teambespreking over het kind niet melden aan ouders, de zorgmelding niet bespreken met ouders en deze niet opsturen zodat de inhoud ervan onbekend blijft tot aan het gesprek. Hierop wilde de casemanager die er erg ongemakkelijk van werd het gesprek beëindigen, maar niet voordat wij vroegen wat hij vond van het gegeven dat een school PDD-NOS misbruikt om alles omtrent het pesten te schuiven op de ‘beleving’ van het kind, in plaats van haar veiligheid te bieden? En of Bureau Jeugdzorg het negeren van deze dingen soms verstaat als kinderbescherming!? 

Gesprek met  de Teamleider  

In het gesprek met de teamleider van Bureau Jeugdzorg hebben wij opnieuw het hele verhaal uit de doeken gedaan. Deze vond dat wij veel te vroeg bezig waren ‘onze stekels op te zetten’ en hij gaf aan dat hij gewoon het gesprek met de ouders wilde afwachten. Wij gaven te kennen dat de ouders niet bij dat gesprek aanwezig zouden zijn, als daar ook de directeur, andere personen van de school en de Leerplicht voor waren uitgenodigd (of zichzelf hadden uitgenodigd). Wij hielden hem het intimiderende aspect voor ogen van de aanwezigheid van derden bij het gesprek en gaven hem nogmaals de hint te overwegen of de bedoelingen van de school wel zo oprecht waren, gezien de handelswijze tot dan toe.  

De casemanager had in het tweede gesprek op basis van onze informatie aangegeven dat ze ‘laag zouden insteken’ bij het gesprek van 26 november. Maar waarom waren er dan toch steeds zoveel onduidelijkheden en dingen waar ouders per toeval achter moesten komen? Werd er zo langzamerhand voor BJz niet een patroon duidelijk? 

In ieder geval niet merkbaar, want op de hem voorgelegde feiten wilde de teamleider niet ingaan. Hij draaide er voortdurend omheen en bracht herhaaldelijk de ‘goede bedoelingen’ van Bureau jeugdzorg naar voren, zonder in te gaan op de bedoelingen van de school. Hij verklaarde dat ze weliswaar niet aan waarheidsvinding doen, maar dat ze ook graag het verhaal van de ouders wilden horen. Ook wilde jeugdzorg met het kind praten, dat nog onder de twaalf is. Wij maakten kenbaar dat we de ouders zouden adviseren hier niet mee in te stemmen, omdat dat juist het moment is waarop de problemen zich kunnen verplaatsten naar de thuissituatie en de school uit het zicht verdwijnt. En dat is niet de bedoeling bij een pestprobleem dat zich op de school voordoet.  

Voor het tribunaal

Het is ouders niet aan te raden om met zo’n gesprek met meerdere partijen in te stemmen, omdat het al gauw een kwestie wordt van ‘met z’n allen tegen één’. Jeugdzorg is zelden objectief. Er wordt een schijn van evenwichtigheid gecreëerd met de mededeling dat de school en de ouders allebei hun kant van het verhaal mogen vertellen, maar deze gesprekken hebben geen basis van gelijkwaardigheid. Per definitie kan dit niet zo zijn, omdat de school de melding heeft gedaan en dus de beschuldigende partij is, zonder zelf voorwerp te zijn van onderzoek. Jeugdzorg doet uitsluitend onderzoek naar gezinssituaties. Dit betekent dat er voor een school bij zo’n gesprek niets valt te verliezen en voor het gezin valt er niets te winnen. In het beste geval kunnen ze de schade beperken bij wat er door de school over het gezin wordt gezegd of gesuggereerd. Je kunt als ouders een school wel voor een Onderwijs Klachten Commissie dagen, maar dat resulteert niet in een onderzoek naar de thuissituatie van de directeur of van leerkrachten, zoals AMK/Jeugdzorg doet bij ouders die terecht of onterecht ergens van worden verdacht.  

Onderwijs Klachtenprocedure 

Een onderwijsklachtenprocedure staat geheel los van de bemoeienis van Jeugdzorg met de thuissituatie en leidt op een heel subtiele manier af van het probleem op school. Ouders verliezen maanden tijd en energie aan deze procedure, die misschien voldoening geeft wanneer de klachten gegrond worden verklaard, maar ondertussen is het jeugdzorg-traject al veel verder. 

Klachtenprocedures zeggen niets over de kwaliteit van het ouderschap en de conclusies van jeugdzorg, gebaseerd op gegevens van de informanten (met name school) worden er niet door beïnvloed. Veel mensen zijn er ondertussen mee bekend dat ze bij jeugdzorg niet aan waarheidsvinding doen, waardoor het moeilijk is voor ouders om zich te verdedigen tegen de aantijgingen. Voor scholen die kwaad in de zin hebben is dit een uitstekende manier om het strijdperk te verplaatsen van het eigen terrein naar de gezinssituatie en bovendien kan deze ‘zorg’ nog even meegenomen worden in de verdediging voor de Onderwijs Klachtencommissie. Het staat immers erg ‘sympathiek’ en ‘professioneel’ als je zorgen uit, in plaats van rechtstreekse beschuldigingen die geen grond hebben. 

‘Melder is school, dus betrouwbaar’ 

Scholen behoren tot de belangrijkste informanten van jeugdzorg en gelden per definitie als betrouwbaar. (Noot JDH: In ons eigen AMK rapport destijds stond letterlijk vermeld: ‘Melder is school, dus betrouwbaar’).  

Ouders begeven zich met een rondetafelgesprek in een wespennest en lopen het risico, omdat er voor hen wél veel op het spel staat, dat ze emotioneel worden tijdens het gesprek en zich machteloos en gefrustreerd gaan voelen omdat ze niet weten hoe ze valse beschuldigingen moeten weerleggen.  Jeugdzorg kan hier vervolgens misbruik van maken door de emotionaliteit van ouders uit te leggen als zwakte en ‘pedagogisch onvermogen’. 

Als men bedenkt dat ouders in eerste instantie naar dit gesprek werden gelokt zonder hun schooldossier te kennen, noch de inhoud van de zorgmelding dan weet je al hoe laat het is. Het zal niet de eerste keer zijn dat jeugdzorg en een school de horloges gelijk zetten voordat er een gesprek plaatsvindt. Het feit dat de zorgmelding zolang is uitgebleven is bepaald geen gunstig teken. En de diverse onduidelijkheden over wie, wat gezegd zou hebben van de kant van de school en jeugdzorg maken het er niet beter op. Tegenstrijdige berichten die wij steeds weer krijgen, wekken de indruk dat tenminste één iemand niet de waarheid spreekt en deze ouders hebben wel wat anders aan hun hoofd dan zich bezig te houden met een ‘welles nietes’ spelletje. Hun kind heeft goed en veilig onderwijs nodig. 

‘Een andere wind gaat waaien’ 

Een schijnbare omslag komt op donderdag 21 november als de moeder van het meisje om 17:08 een mail ontvangt van de school: 

From:

directie.

To:
Subject: zorgmelding
Date: Thu, 21 Nov 2013 17:08:18 +0000

Dag heer en mevrouw ……,

U heeft gevraagd om toezending van de zorgmelding.

Ik heb vandaag contact gehad met BJZ en de leerplichtambtenaar of dit correct is om te doen. 

Helaas tot op dit moment nog geen duidelijk antwoord gekregen.

Ik doe mijn uiterste best om dat morgen te realiseren. 

Groet, 

F. (Schooldirecteur) 

Dark horse wordt gebeld 

Voordat moeder deze mail ontving, werd om 16:25 uur (een half uur eerder) een telefonisch bericht gestuurd naar de redactie van Dark horse (wij hadden onder het eerste artikel vermeld dat er een tweede artikel zou volgen). Op dat moment waren we echter niet bereikbaar.

De volgende dag op 22 november 2013 namen we contact op met de directeur en deze vertelde: ”Ik vindt het wel netjes om u even op de hoogte te brengen dat ik gisteren met de Leerplicht en de casemanager van BJz heb gesproken en gevraagd heb of wij het zorgmeldingsformulier moeten sturen. Ik heb daar geen duidelijk antwoord op gekregen.” Hij verontschuldigde zich dat hij geen ervaring had met deze dingen en dat hij nog ‘nooit eerder met het bijltje had gehakt’. Dhr. F was uiterst nerveus en leek welwillend. “Er staat niets verontrustends in de zorgmelding” verzekerde hij, “alleen dat het kind naar school moet” en verder dat ze op de school altijd transparant werken en coöperatief met ouders. Hij sloot het gesprek uiterst vriendelijk af.  

Nog steeds onduidelijkheid

Over het sturen van de zorgmelding blijft onduidelijkheid bestaan in het zoveelste gesprek met jeugdzorg. De casemanager  heeft eerder aan moeder te kennen gegeven dat indien de ouders de zorgmelding wensen te ontvangen, de school deze dient te sturen naar de ouders.

De directeur heeft hierover inmiddels contact gezocht met Jeugdzorg, dus hoe kan hij blijkens zijn email dan nog steeds niet weten wie de melding moet sturen? Om een moeilijk gesprek kort te sluiten geeft de casemanager Jeugdzorg Dark horse de verzekering dat de ouders diezelfde dag nog de melding zullen ontvangen. ’s Avonds wordt de zorgmelding door de brievenbus gegooid.  

[Dat de directeur naar eigen zeggen nooit eerder ‘met dit bijltje heeft gehakt’ is niet waar, omdat hij een paar jaar terug al een zorgmelding deed over een kind dat werd verdacht van handtastelijkheden. Het zusje van dit kind is naderhand door Jeugdzorg uit huis geplaatst, dus de directeur moet heel goed op de hoogte zijn van de mogelijke implicaties van zorgmeldingen.]  

Privacy gevoelige informatie 

In het schooldossier dat moeder uiteindelijk in handen kreeg, staat expliciet beschreven hoe een kind dat met voornaam wordt genoemd seksueel gedrag vertoont in de klas en daarbij haar eigen kind wil betrekken. Als moeder het schooldossier niet had opgevraagd zou ze hier niet van op de hoogte zijn geweest, want hier is nooit met ouders over gesproken. Moeder geeft aan geschokt te zijn zulke persoonlijke informatie over een ander kind te lezen in het schooldossier.  

Bij de vermelding van de ZAT-teambespreking waar zij tot een week terug nog niet van op de hoogte was, staat niet beschreven wie er van het ZAT-team aanwezig waren, wat er precies besproken is en hoe de conclusie luidde. Het enige wat wordt vermeld in het dossier is een algemeen ‘zorgen over de thuissituatie’. Het schooldossier vermeldt ook nog een gesprek met een maatschappelijk werkster waar moeder geen enkele weet van heeft en de datum hiervan en het gespreksverslag dient de school samen met de inhoud van de ZAT-bespreking dus nog aan ouders te overleggen.  

Binnenkort deel 3 in de serie: ‘Laffe scholen doen een AMK-melding’

Moeder heeft een twitter account:

@Daniellevdburgt

Sven Snijer

Ranada van Kralingen