Laat gezondheidszorg voor kinderen asjeblieft 'intact'

Alleen de senatoren kunnen nog voorkomen dat kinderen met psychische aandoeningen hun recht op zorg verliezen. Laat die kinderen niet in de steek, vraagt Malou van Hintum.

Dinsdag 11 februari vergadert de Eerste Kamer over de Jeugdwet. Keurt zij de wet goed, dan hebben psychische zieke kinderen straks geen recht meer op verzekerde zorg.

Tien procent

 
Het aantal kinderen dat lijdt aan een psychische aandoening wordt stelselmatig onderschat, en de ernst van die aandoeningen ook. Het eerste grote epidemiologische onderzoek naar psychische aandoeningen bij kinderen in Nederland, is in 1982 gedaan. Daaruit bleek dat met 1 op de 10 kinderen iets mis is.

Dit onderzoek is daarna een paar keer herhaald, en dat percentage verandert niet. Het wijkt ook niet af van percentages die in andere Europese landen worden gevonden. 'Als je die 10 procent als realiteit accepteert, heb je een behoorlijk zorg- en hulpcircuit nodig. Als je probeert dat circuit in te krimpen, dan duiken die problemen ergens anders weer op,' zei een hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie onlangs tegen me.

Een andere veel voorkomende misvatting is dat kleine kinderen kleine problemen hebben, en dat die problemen prima opgelost kunnen worden in het gezin. Maar een kind is geen vereenvoudigde light-versie van een volwassene - een kind met psychische aandoeningen dus ook niet. Een kind dat depressief is, angstig, zichzelf snijdt, zich dood hongert, of de ene woedeuitbarsting na de andere krijgt is niet gemakkelijker te helpen dan een volwassene die hetzelfde doet. Toch verliest zo'n kind in deze Jeugdwet het recht op kinderpsychiatrische zorg.

Nepstoornis

 
Ik ben bang dat de meeste mensen zich er helemaal niet van bewust zijn dat er massa's kinderen (en ouders) zijn die worstelen met ingewikkelde problemen. Dat komt omdat 'de adhd'er' inmiddels model staat voor een kind met een psychische aandoening. En adhd hoef je niet serieus te nemen, want 'een beetje druk zijn is prima'. Op grond van een verkeerd en onvolledig beeld van adhd wordt deze aandoening gebagatelliseerd, en verliezen in een klap ook alle andere kinderpsychiatrische stoornissen hun ernst en urgentie. 'Laten die ouders hun kinderen eerst maar eens goed opvoeden!' En dat is precies wat de overheid ook zegt.

Onbenul

 
'Het is van de buitenkant niet zichtbaar hoe kapot het soms van binnen is,' zegt een moeder van een kind met autisme en adhd (op 2:44). Dat ze geen idee hebben wat kinderpsychiatrische aandoeningen inhouden, moet wel de reden zijn waarom ambtenaren en politici zo licht denken over de transitie van de jeugd-GGZ naar de gemeenten.

Zo zei VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma als antwoord op de vraag op welke posten de gemeenten gaan bezuinigen: 'We zullen een aantal taken niet meer uitvoeren zoals bij de zorg. Bij de jeugdzorg worden jongeren niet meer naar de psychiater gestuurd, maar naar de voetbalclub'. Dat straks een wethouder verantwoordelijk is voor kinderen met bipolaire stoornis, borderline of ernstige eetstoornissen -  zou Jorritsma dat beseffen? Het lijkt er niet op.

Dat jeugdzorg en jeugd-GGZ niet hetzelfde zijn, is ook niet vanzelfsprekend bekend bij de mensen die er straks over gaan. Zo zei de Utrechtse wethouder Hans Spigt, ter verdediging van de transitie van de jeugd-GGZ naar de gemeenten, onlangs bij BNR: 'Er was natuurlijk veel mis in de jeugdzorg. Laten we wel wezen. We hebben het meisje van Nulde gehad, we hebben het Maasmeisje gehad, we hebben Savannah gehad. Toen bleek dat er in de jeugdzorg heel veel mensen langs elkaar heen werkten.' Van zoveel onbenul ga je vloeken of hard huilen.

Massaal tegen 

Inmiddels hebben bijna 100.000 mensen - onder wie 10.000 artsen en 1100 hoogleraren - de petitie tegen de transitie van de jeugd-GGZ naar de gemeenten getekend. Alle bij de jeugd-GGZ betrokken organisaties zijn tegen, meer dan 80. Zorgverzekeraars Nederland  is tegen. De Raad voor Medische Wetenschappen van de KNAW (de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen), is tegen. 

De European Union of Medical Specialists, die 1,4 miljoen specialisten. vertegenwoordigt, heeft zich in een brief aan Schippers en Van Rijn fel uitgesproken tegen de transitie: 'We believe very strongly that these proposed changes will be detrimental to patients.' Het Landelijk Platform GGZ, GGZ Nederland, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en het Nederlands Instituut van Psychologen hebben maandag een brief gestuurd naar de Eerste Kamer waarin zij nogmaals hun bezwaren op een rijtje zetten.

Beste senatoren. Laat de gezondheidszorg voor kinderen alsjeblieft intact. Kinderen met psychische aandoeningen hebben net zo goed recht op zorg als kinderen die lichamelijk ziek zijn.

^{Malou van Hintum is columnist voor Volkskrant.nl}

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/6177/Malou-van-Hintum/article/detail/3590853/2014/02/05/Laat-de-gezondheidszorg-voor-kinderen-alsjeblieft-intact.dhtml