http://platformburgerrechten.nl/2014/02/20/expertmeeting-debat-over-de-nieuwe-jeugdwet-recht-als-kind-van-de-rekening/
Expertmeeting & debat over de nieuwe Jeugdwet: recht als kind van de
rekening
geplaatst op
20/02/14 door Redactie
Op
vrijdag 14 maart organiseert de Stichting Bescherming Burgerrechten in
samenwerking met debatcentrum de Rode Hoed een expertmeeting en debat over de
nieuwe Jeugdwet. De transitie van de Jeugdzorg van provincie naar gemeentelijk
niveau en de gevolgen voor de rechtsbescherming zullen besproken worden door
(ervarings)deskundigen, juristen, politici en bestuurders.
Er
is en wordt al veel gezegd over de transitie van de jeugdzorg van de provincies
naar de gemeenten. Wat tot nog toe nog te weinig systematisch wordt belicht,
zijn de rechtsaspecten van die transitie. Hoe zit het met de burgerrechten in
dit proces? Wie bewaakt ze? Wie behartigt de belangen van kinderen en ouders in
dit proces?
Er
is een hoop onduidelijkheid en onzekerheid over wat de nieuwe Jeugdwet straks
gaat betekenen voor burgers. Vooral als het gaat om rechten, lijkt die zorg
terecht. Niet alleen verdwijnt het recht op zorg (in plaats daarvan krijgen
gemeenten een zorgplicht), maar de jeugd-ggz komt ook bij de gemeente.
Een
huisarts kan nog wel verwijzen naar een kinderpsychiater, maar deze artsen én
ouders zijn bang dat gemeenten druk zullen uitoefenen om dat niet te doen, om
de kosten in de hand te houden. De transitie Jeugdzorg is immers ook bedoeld
als een belangrijke bezuiniging.
Op
14 maart organiseert de Stichting Bescherming Burgerrechten in debatcentrum De
Rode Hoed een gesprek met betrokken experts. We nodigen u graag uit daarbij te
zijn. We willen de volgende onderwerpen adresseren.
1.
Hoe kunnen we rechten behouden binnen de kaders van de nieuwe Jeugdwet? Is dat
wel mogelijk?
2.
Hebben wethouders en gemeenteraadsleden voldoende kennis in huis over
burgerrechten waaronder privacy, om het nieuwe stelsel zo in te richten dat
deze rechten gewaarborgd zijn? Zie bijv. dit alarmerende bericht.
3.
Wie gaat de uitvoering van de Jeugdwet controleren en het nodige tegenwicht
bieden?
4.
Als gemeenten krap bij kas komen te zitten, hoe kunnen ouders dan nog de nodige
zorg voor hun kinderen krijgen als de gemeente oordeelt dat ze het kind liever
naar voetbal sturen dan naar een arts voor ggz-zorg? (Zie bericht Jorritsma: “Voetbalclub kan werk GGZ doen”) Moeten
ouders naar de rechter om zorg af dwingen?
5.
Wat zijn de risico’s van een jeugdzorg met ‘drang’ in plaats van dwang? Gaat
dat niet betekenen dat drang een bestuurlijk instrumentarium is met vermijding
van rechtsbescherming?
6.
Is het afnemen van het recht op zorg te verenigen met universele mensenrechten
en de rechten van het kind?
7.
In hoeverre acht de rijksoverheid zich nog verantwoordelijk voor wat er op
gemeentelijk niveau gebeurt in verband met de internationale verplichting die
uit het VN Verdrag betreffende de rechten van het kind voortvloeit?
8.
Waar kunnen ouders terecht met klachten over beslissingen van de gemeente?
9.
En hoe zit het met de privacyaspecten? Gaat iedere gemeente dadelijk een PIA
laten opstellen? En als de juridische systematiek tav medische en
gezondheidsgegevens wordt losgelaten omdat niet de zorgverzekeraar maar de
gemeenten over de (geestelijke)gezondheidsaspecten van de jeugd gaan, wat zijn
daarvan op privacy gebied de consequenties? http://www.privacybarometer.nl/nieuws/3836/Overheid_gaat_toch_breed_gegevens_uitwisselen
10.
Gemeenten willen de zorg dicht bij hun burgers brengen en daartoe
interdisciplinaire wijkteams aanstellen, maar hoe gaan deze teams waarin
ambtenaren participeren dadelijk om met vertrouwelijke gegevens?
Op
dit moment is het duidelijk dat de meeste experts de termijn en de voorwaarden
waaronder de transitie moet plaatsvinden zoals de financiële dekking
onvoldoende vinden. Weinig horen we nog over de rechten van ouders en kinderen
en over rechtsbescherming tegen willekeurige overheidsbeslissingen, tegen
onzorgvuldige afwegingen en tegen onterechte inmenging in het gezin en
gebruikmaking van in vertrouwen verschafte persoonsgegevens.
Jeugdzorg Dark
horse:
Centraal
meldpunt voor klachten
Wat
betreft de klachten over het wijkteam of de OKA (A’dam). Je zult straks zien
dat de klachten van ouders gewoon worden doorgestuurd naar verschillende
klachtenafdelingen van verschillende instanties (jeugdzorg, politie, school,
j-ggz, etc) en dat er geen overkoepelend klachtenpunt komt bij de gemeente.
Dat zou wel moeten, omdat de wijkteams immers als TEAM opereren en één iemand de regie heeft, (Ouder en Kind adviseur) en ze een gezamenlijke aanpak proberen op te zetten voor een gezin.
Maar als het mis gaat met dat hulptraject, dan zal iedereen naar elkaar gaan wijzen en moeten ouders de verschillende instanties afzonderlijk aanspreken op hun falen en daar staat je hoofd niet naar als je kind uit huis geplaatst dreigt te worden!
Dat zou wel moeten, omdat de wijkteams immers als TEAM opereren en één iemand de regie heeft, (Ouder en Kind adviseur) en ze een gezamenlijke aanpak proberen op te zetten voor een gezin.
Maar als het mis gaat met dat hulptraject, dan zal iedereen naar elkaar gaan wijzen en moeten ouders de verschillende instanties afzonderlijk aanspreken op hun falen en daar staat je hoofd niet naar als je kind uit huis geplaatst dreigt te worden!
De
gemeente moet met een centraal meldpunt komen voor klachten over het gehele
wijkteam en ouders zouden met één klachtenprocedure moeten kunnen volstaan.
(Als er met één gezin, één plan, één regisseur wordt gewerkt, dan moet er
ook één klachtenprocedure zijn om het geheel af te dekken).
Regie
De gemeente zou zelf de regie moeten nemen
over het jeugdbeleid en niet achter BJAA aanlopen, omdat ze eigenhandig de
kwaliteitscontrole moet doen op de verschillende vormen van jeugdhulp en zelf
moet bepalen met wie ze in zee gaat. Waarom krijgt BJAA automatisch een
drie-jarig contact? De gemeente zou zelf jeugdzorg moeten aansturen om
efficiënter en klantvriendelijker te werken, maar we zien in Amsterdam het
omgekeerde: BJAA bepaalt hoe de Samen Doen-teams moeten functioneren, waardoor
de regie bij jeugdzorg ligt. En dat was juist niet de bedoeling van de
transitie.
Kijken naar de
feiten
In
een klachtenprocedure zou er niet enkel gekeken moeten worden naar de
procedurefouten, maar eveneens naar de feiten in een casus, als die feiten voor
het oprapen liggen. In het huidige jeugdzorgsysteem kunnen psychologische
rapporten aan de kant geschoven worden, of psychologische onderzoeken bij het
kind geweigerd worden, vanuit de alwetende visie van de jeugdzorgwerker.
Sancties
In
een gemeentelijke aanpak van jeugdzorg zouden hier sancties op moeten staan, in
de vorm van zorginkoop bij een andere jeugdzorgaanbieder die veel
klantvriendelijker werkt, zoals de Opvoed Poli. Inzicht in een gezinssituatie
zou meer prioriteit moeten krijgen dan het zoeken naar ‘gevaar’ en ‘ bedreiging
voor het kind, door het diskwalificeren van ouders.
Eigen Kracht
geen Haarlemmerolie
‘Eigen
Kracht’ moet geen ‘Haarlemmerolie’ worden waar men alle wonderen van verwacht.
Veel gezinnen die hulp zoeken voor één kind, functioneren voor de rest normaal
net als ieder ander gezin. Alles in de sociale context trekken door politici en
denken dat je met het inschakelen van buren, vrienden en familie een autistisch
kind moet verstikken met aandacht, terwijl dit kind en het gezin het meest
gebaat zijn bij specialistische hulp, is een vertekening van de
werkelijkheid en maakt van gezinnen met kinderen met aangeboren problematiek
een karikatuur.
Eigen Kracht krijgt pas betekenis als er werkelijk wat aan de
hand is in een gezin (als daar bewijs voor is) om te voorkomen dat er een
ondertoezichtstelling of een uithuisplaatsing volgt, maar het moet niet
omgedraaid worden, zodat er met dreiging van OTS of UHP voor het minste of
geringste een Eigen Kracht opgelegd kan worden aan gezinnen, zonder controle
door een rechter.
Het paard achter
de wagen spannen
Alle
zorgen die op deze avond worden besproken hadden beter besproken kunnen worden
vóórdat de jeugdwet door de Eerste en Tweede Kamer werd geloodst. Met de nieuwe
wet kan eenvoudigweg niet gegarandeerd worden dat ouders goede zorg
zullen krijgen voor hun kind, omdat ze het recht ontnomen is op specialistische
hulp en daarmee is de weg vrij voor speculaties.
Geen medische
expertise
Als
een kind een vermoeidheidssyndroom heeft door medische oorzaak en daardoor veel
school mist, kan ouders verweten worden dat ze hun kind onterecht thuis houden en worden ze opgezadeld met Eigen kracht/jeugdzorg. En in het verlengde daarvan
een juridisch traject en uithuisplaatsing, omdat ouders kan worden verweten dat
ze de hulp tegenwerken, wanneer ze blijven aandringen op onderzoek. (We kennen
vitamine-D tekort, PANDAS, allergieën, autisme, bloedafwijkingen,
stofwisselingsziekten, streptokokken, ME, IAPT, Henoch von Schönlein, etc).
De beschuldiging van kindermishandeling zonder feitelijke gronden blijft ook na de transitie een groot gevaar. Niets kan gegarandeerd worden met betrekking tot het terugdringen van speculaties en vermoedens, omdat de nadruk in de jeugdhulp ligt op preventie en niet op ontwikkelingsdoelen. Gemeenten zijn vooral bang dat gezinnen teveel geld gaan kosten en willen vroeg ingrijpen.
De beschuldiging van kindermishandeling zonder feitelijke gronden blijft ook na de transitie een groot gevaar. Niets kan gegarandeerd worden met betrekking tot het terugdringen van speculaties en vermoedens, omdat de nadruk in de jeugdhulp ligt op preventie en niet op ontwikkelingsdoelen. Gemeenten zijn vooral bang dat gezinnen teveel geld gaan kosten en willen vroeg ingrijpen.
Oude wijn in
nieuwe zakken
Als
jeugdhulp vanuit de gemeente niet werkt en het alsnog een zaak wordt voor de
Raad voor de Kinderbescherming, moet deze zich baseren op de informatie van
het sociale wijkteam (Samen-Doen team). Als er te weinig gebruik is gemaakt van specialistische
hulp en onderzoek wordt dat in de rechtszaal net als bij het oude
jeugdzorgsysteem een kwestie van meningen, speculaties en niet bewezen
vermoedens. Daar zijn ouders bang voor.
Wat ouders
vrezen
Ouders
vrezen overijverige hulpverleners voor wie de eigen vermoedens de hoogste waarheid
zijn, de versperring van toegang tot specialistische hulp, een te grote nadruk
op gevaar en bedreiging van kinderen en het chanteren van ouders om mee te
werken met een gezinsplan (onder dreiging van opschaling naar het juridische
kader) zonder dat ze de kans krijgen om aan te tonen dat er wat anders aan de
hand is met
hun kind.
Ik voorzie wethouders die moeten onderduiken als het huidige gebrek aan rechtsbescherming en het (niet) waarborgen van (verdrags-)rechten wordt voortgezet i.c.m. nog lagere kwaliteit van werken ..
BeantwoordenVerwijderenhttp://medischcontact.artsennet.nl/opinie/blogs/blog-1/144662/vooraf-nadenken-menno-oosterhoff.htm
BeantwoordenVerwijderenVooraf nadenken? Kom op zeg. Het is hier de regering niet.
Nadat de Jeugdwet door de Eerste Kamer was aangenomen, had ik me voorgenomen me bij het onvermijdelijke neer te leggen. Maar nu heeft ook de Algemene Rekenkamer gezegd dat de decentralisaties een grote gok zijn. Dat zorgde voor een oprisping.
Wat is het geval? De zorg voor jeugdigen en langdurig zieken gaat per 1 januari 2015 over naar 403 gemeentes. Nog steeds weten veel mensen niet dat ook de geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen uit de gezondheidszorg gehaald is en een gemeentelijke aangelegenheid wordt.
Het enige wat de Algemene Rekenkamer vraagt is om er nog eens bij stil te staan of het haalbaar en verantwoordelijk is deze decentralisaties per 1 januari uit te voeren. Het gaat tenslotte om 8 miljard, maar het gaat bovenal om de zorg voor 800.000 mensen. En er is nog heel erg veel onduidelijk.
Geen onredelijk advies dus, zou je denken, maar het werd direct van de hand gewezen. Geen sprake van.
Volkomen terecht natuurlijk, want wat de overheid doet is immers altijd een groot succes. De Fyra, de Betuwelijn de thuiszorg, de vernieuwingen in het onderwijs niet te vergeten. Allemaal garanties dat ook de decentralisaties een geweldig succes zullen worden. Ik durf de voorspelling wel aan dat straks ook de JSF aan dit lijstje zal mogen worden toegevoegd.
Er is dus geen enkel reden om vooraf nog eens stil te staan bij de vraag of wat nu op stapel staat wel verantwoord is.
Tegen de overheveling van de gezondheidszorg voor jeugdigen met een psychische aandoening is vanuit het veld massaal protest geweest. Alle betrokken organisaties hebben het de politiek met klem afgeraden. Zelfs de Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschappen heeft ongevraagd een negatief advies uitgebracht, een tamelijk ongebruikelijke stap.
Maar dit is alleen maar de mening van deskundigen, waaronder dus onze topwetenschappers. O ja, ook een kwart van de Nederlandse hoogleraren had de petitie ondertekend om de jeugd-ggz niet over te hevelen.
Maar wat al deze deskundigen over het hoofd hebben gezien is dat ze met hun advies veel te vroeg kwamen. Het is een goed gebruik in Den Haag om het begrip na-denken op te vatten als achteraf-denken. Pas als iets op een fiasco is uitgedraaid dan stellen we een parlementaire enquête in en dan vragen we achteraf de mening van deskundigen hoe dit toch zo heeft kunnen gebeuren. Niet eerder. Voor-af na-denken. Kom nu zeg. Als we daaraan beginnen dan is het einde zoek. Straks willen we nog dat regeren vooruitzien is.
Menno Oosterhoff, (kinder)psychiater en inhoudelijk manager autismehulpverlening bij Jonx/Lentis