Wéér een zinloze discussie?

Vanavond op Omroep Max (Hollandse zaken – Nederland 2 – 21:10) zal er weer eens ‘discussie’ gevoerd worden over waarom echtscheidingen toch zo uit de hand kunnen lopen. Ik zet het woord discussie tussen aanhalingstekens, omdat discussieprogramma’s in ons land zich kenmerken door drie belangrijke tekortkomingen. Ten eerste wordt het onderliggende probleem van veel zaken onberoerd gelaten. Ten tweede krijgen mensen die een goed verhaal hebben vaak niet de tijd om uit te praten, want de microfoon gaat alweer naar de volgende. En het belangrijkste minpunt van allemaal; we zijn niet echt op zoek naar een conclusie of antwoord op de oorspronkelijke vraag, maar nemen er genoegen mee dat iedereen een beetje stoom heeft mogen afblazen door zijn zegje te doen. 

http://www.hollandsezaken.tv/uitzending/uitzending/hollandse-zaken-donderdag-25-juli-2013/

Wat verwacht ik voor de uitzending van vanavond? Naar alle waarschijnlijkheid zal de werkelijke rol van Bureau Jeugdzorg in moeilijke echtscheidingen niet duidelijk worden en indien er een bestuurder van jeugdzorg aanwezig is, zal deze de gelegenheid te baat nemen om nog eens te benadrukken hoe goed het is dat jeugdzorg bestaat, met het steeds verder toenemen van de aantallen vechtscheidingen. De instantie die in veel gevallen juist bijdraagt aan de escalatie van de echtscheidingsproblemen, omdat ‘in het belang van het kind’ ouders verder tegen elkaar opgezet mogen worden, zal zichzelf opnieuw profileren als de goedheiligman die helaas voor de kinderen, een beetje streng moet zijn voor de ouders. Bijvoorbeeld door de ouders hun kinderen af te nemen, wat ze jammer genoeg nooit omgekeerd formuleren, als het kind de ouders ontnemen. Daar zijn toch fijne pleeggezinnen voor? Jammer is ook, dat in pleeggezinnen twee maal zoveel misbruik voorkomt als in gewone gezinnen…(Commissie Samson) 

De Dr. Phil show

In een uitzending van Dr. Phil gisteravond werd een moeder stevig door de tv-psycholoog aangepakt (vader overigens ook) die lachend zat te vertellen wat er allemaal niet deugde aan haar ex-man. Wat Dr. Phil vooral irriteerde was dat moeder de kinderen 6, 8 en 13 een briefje had laten lezen waarin stond dat ze hun vader niet meer wensten te zien en dat de inhoud van dit briefje gericht aan vader hun goedkeuring had. Terecht werd moeder berispt voor de verregaande onverantwoordelijkheid om kinderen te betrekken in een ruzie tussen volwassenen. Dr. Phil begrijpt de dynamiek van dit soort conflicten, maar hij vond hoe de ouders zich naar de kinderen gedroegen onacceptabel. Na de confrontatie probeerde hij ze ervan te doordringen dat vader zijn best moest doen om moeder te ondersteunen in haar relatie met de kinderen en dat moeder de vader moest ondersteunen bij het onderhouden van een band met zijn kinderen.  

http://www.drphil.com/shows/show/1759 

Bij Bureau Jeugdzorg ligt dat anders. Die denken niet enkel aan het belang van kinderen, maar in de eerste plaats aan hun eigen positionering als jeugdbeschermer in de markt van de jeugdhulpverlening en de werkgelegenheidsbelangen die daar spelen. Het is voor jeugdzorg niet voordelig als werkelijk zou gebeuren wat in het beste belang is van de kinderen, dat papa en mama ondanks de scheiding toch tot een soort van samenwerking kunnen komen. Dat de boel niet verder escaleert en er ondanks veel zeer aan beide kanten toch een communicatie gaande blijft en een minimaal respect voor elkaar, zodat de kinderen zo min mogelijk te lijden hebben onder de breuk van hun ouders. Daar heeft jeugdzorg natuurlijk niets aan, want zo krijg je een rapport niet vol. Niet een rapport waar je iets aan hebt als jeugdbeschermer. Een goed rapport is gevuld met ‘zorgelijke signalen’ en vermoedens van hoe de situatie zou kunnen verslechteren, aangenomen dat ouders geen hulp zullen accepteren, waar de gezinsvoogd met haar onmogelijke gedrag wel voor zal zorgen. Het is daarom ook noodzakelijk voor jeugdzorg om ver te blijven van de feiten over vaders’ of moeders’ geestelijke gezondheid en in plaats daarvan er driftig over te speculeren.  

De zwevende feiten van jeugdzorg

Dat hoeft jeugdzorg niet altijd zelf te doen, want dat is het mooie van echtscheidingen die je meehelpt te laten ontsporen. Je kunt gewoon noteren wat vader of moeder er in hun onverwerkte woede uitslingeren over elkaar, want daar heeft de kinderrechter wel oren naar. Dus recente  rapporten en onderzoeken van organisaties die in het voordeel van de ouder(s) pleiten, los van de werkgelegenheidsbelangen en controlezucht van jeugdzorg, gewoon aan de kant schuiven en stevig doorspeculeren. Altijd opgeleukt met het mooie excuus dat jeugdzorg niet de feiten hoeft op te schrijven, maar wel melding doet van de dingen die ‘feitelijk gezegd zijn’ (Jan Dirk Sprokkereef). Met andere woorden, het loont niet voor jeugdzorg om ouders op te voeden door ze in te laten zien dat ze alleen de kinderen ermee hebben door zich op elkaar af te reageren en ten onrechte te verwachten dat jeugdzorg het eigen verhaal zal ‘geloven’ tegenover de ‘leugens’ die de andere ouder vertelt. Ze begrijpen niet dat jeugdzorg blij is met elke negatieve uitlating, van welke zijde ook afkomstig.  

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/03/de-zwevende-feiten-van-jan-dirk.html

 

Welke keuze ze daarin maken, partij kiezen voor vader of voor moeder, dat zien ze later wel. Een mogelijkheid zou ook kunnen zijn om beide ouders hun kind te ontnemen (en de kinderen hun ouders) want het is maar net wat het beste past in de strategie. Dat jeugdzorg de totale controle moet hebben is in ieder geval het streven en wat er met die kinderen gebeurt en de gevolgen voor hen van het ont-ouderd worden, dat zoeken ze later maar uit bij de regressie-therapeut (‘Ik zie beelden van een politieauto die voor de deur stopt en ook van mensen in burger. Mijn moeder gilt, mijn vader vloekt. Ik wordt meegenomen naar een onbekende locatie en moet daar heel lang verblijven, zonder contact met mensen die ik ken’) Dat is de zorg van jeugdzorg niet, want het is vooral het zien van zorgwekkende signalen waar ze goed in zijn en niet zozeer het ‘zorg dragen voor’. Het is frappant hoeveel zorgen ze hebben voor kinderen op de korte termijn en ten behoeve daarvan de lange termijn voor een kind kunnen ruineren. Maar dat ligt ook een beetje aan de jeugdigheid van veel jeugdbeschermers. Als je jong bent kun je nog een beetje van de opstandigheid naar je eigen ouders, als uitloper van de puberteit, transporteren naar de ouders die je onderzoeksobject zijn. Nu ben je opeens ‘professional’ en krijg je voor die stuurse meningen niet langer een draai om je oren, maar een schouderklopje! 

Jeugdzorg geheel overbodig

Het is al lang bekend dat er opvoedingsdeskundigen zijn buiten de dwanghulp van jeugdzorg, die goedkoper zijn, betere resultaten genereren en de kinderen niet hun ouders afnemen als daar niet een absolute noodzaak voor is. En voor die groep waarvoor jeugdbescherming echt noodzakelijk is, heb ik eveneens mijn twijfels over het effect van jeugdzorg. Naar mijn idee worden ook mensen die op het randje leven van geestelijke gezondheid, door jeugdzorghulp eerder over dat randje geduwd dan ervan weg gehouden. Op twee manieren; door ouders die echt pedagogisch onbekwaam zijn teveel herkansingen te geven en geen maatstaf te hanteren voor het herkennen van een falende interventie. Maar ook door ouders die best bereid zijn tot samenwerking met de hulpverlening onnodig te treiteren, om zo een juridisch gevecht uit te lokken wat jeugdzorg bijna  altijd wint. Er zijn talloze ouders waarvan onomstotelijk vast staat dat ze een goede intelligentie hebben, een goede opleiding en tot het moment dat ze met jeugdzorg in aanraking kwamen, ook een normaal leven. Er is werkelijk niets in de wereld te verzinnen wat de oorlog die jeugdzorg tegen deze mensen voert zou kunnen rechtvaardigen, buiten de onwil van dit totalitaire apparaat om het eigen ongelijk toe te geven en ‘in het belang van het kind’ reputatieschade op te lopen als organisatie en inkomstenderving. 

Dus wat zal de uitzending van vanavond brengen, afgezien van het cliché dat wat er met de broertjes Julian en Ruben is gebeurd, zó erg is dat dit ‘nóóit meer mag gebeuren’? Waarschijnlijk niet het doorbreken van het taboe op het stevig doorzagen van de jeugdzorgbestuurder, door zijn woorden kritisch te wegen en zijn algemene riedeltjes te concretiseren met voorbeelden van situaties waar jeugdzorg aanwijsbaar gefaald heeft en gelogen tegen de kinderrechter. Vragen stellen als wat er moet gebeuren om jeugdzorg te laten ophouden met het uit elkaar drijven van ouders. Dat zullen we waarschijnlijk niet te zien krijgen, want dan komt er nooit meer een jeugdzorgbobo in de uitzending. Er zal een handelaar in kindermishandeling met een gespeelde triestheid vertellen dat het een ‘toenemende zorg’ is van Bureau jeugdzorg, al die vechtscheidingen. Dat ze er alles aan doen om kinderen te beschermen tegen de onredelijkheid van hun ouders. Dat de doorgeslagen individualisering in de samenleving daar debet aan is en dat die arme jeugdzorg deze brokstukken steeds weer moet lijmen (‘met steeds minder geld’). En de onwetende mensen thuis voelen zich weer massaal ‘betrokken’ bij het onderwerp en zijn blij dat er nog idealistische mensen bestaan, die zoveel goed werk doen.

Sven Snijer