'De ernst van meldingen jeugdhulp neemt toe’

Update: 6 juli 2015 - Sociale wijkteams

http://www.zorgwelzijn.nl/Jeugdzorg/Nieuws/2015/7/De-ernst-van-meldingen-jeugdhulp-neemt-toe-1787920W/

Zie ook: Meer kritische geluiden over de sociale wijkteams -   http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2014/04/meer-kritische-geluiden-over-de-sociale.html

0 2086 Jeugdzorg

In het eerste half jaar van de transitie zijn 230 klachten binnengekomen bij de Monitor Transitie Jeugd. Groot probleem is de generalistische manier van werken van het wijkteam.

'Wijkteam professionals missen vaak deskundigheid op bepaalde terreinen.'

Informatie aan cliënten en de toewijzing van de juiste hulp zijn de grootste problemen die cliënten in de jeugdhulp tegenkomen. Dat is de conclusie van het team van cliëntenorganisaties dat met de Monitor Transitie Jeugd de transitie bijhoudt. De grootste problemen zitten bij de deskundigheid van de wijkteams, zo blijkt uit de meldingen.

Deskundigheid

'Wijkteam professionals missen vaak deskundigheid op bepaalde terreinen en zouden daarom gebruik moeten maken van expertise van andere professionals. Uit verschillende meldingen blijkt echter, dat andere deskundigen niet worden geconsulteerd en soms zelf buiten spel worden gezet' zegt Jelke Martina van de Monitor Transitie Jeugd.

Meldingen

Er zijn in een half jaar 230 meldingen binnen gekomen bij de Monitor Transitie Jeugd. De Monitor is opgezet om problemen in de jeugdhulp te registreren en te bespreken met het ministerie van VWS en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Organisaties voor belangenbehartiging van cliënten dienen als platform voor de Monitor. 'Niet het aantal meldingen is onze grootste zorg, eerder de toename van ernstige problemen van cliënten en ouders die melden', volgens Jelke Martina, projectleider van de Monitor Transitie Jeugd.

Discussie: Is de generalistische aanpak van het wijkteam slecht voor de zorg aan cliënten in de jeugdzorg? Wat vind jij? Regeer via deze knop>>

Wijkteam

Martina: 'We komen meldingen tegen waarbij cliënten een doorverwijzing hebben gekregen van een huisarts of van de specialistische GGZ, maar een wijkteam wil dan toch zelf opnieuw de beoordeling doen voordat een beschikking wordt afgegeven. De deskundigheid niet altijd voldoende aanwezig en daarnaast kost dit opnieuw tijd, waardoor het voor cliënten langer duurt voordat ze daadwerkelijk hulp krijgen.'

Specialistische zorg

Wijkteams moeten beter samenwerken met andere professionals, zegt Martina. 'Gemeenten moeten zorgen dat die specialistische deskundigheid ook lokaal aanwezig is. Voor ons is het lastig om op alle gemeenten invloed uit te oefenen. We richten ons de komende tijd op de goede voorbeelden; daar waar de jeugdhulp wel op een goede manier de cliënt en bereikt. De goede voorbeelden proberen we dan onder de aandacht van gemeenten te brengen.'

Lees meer over de meldingen in de Monitor Transitie Jeugd >>

door Carolien Stam 6 jul 2015

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2014/04/meer-kritische-geluiden-over-de-sociale.html

UPDATE 8 juli 2015: Gemeenten bieden geen ondersteuning bij het komen tot een eigen plan, maar verwijzen voor alles naar het wijkteam.

http://www.socialevraagstukken.nl/site/2015/07/08/plan-van-de-burger-nu-even-niet/

Plan van de burger? Nu even niet! 

Zowel in de Jeugdwet als de nieuwe Wmo is het uitgangspunt de verantwoordelijkheid van de burger zelf. De burger heeft het recht om, met de ondersteuning vanuit zijn netwerk, een eigen plan te maken. Maar gemeenten falen jammerlijk dit recht in praktijk te brengen. 

De Eigen Kracht Centrale biedt burgers al 15 jaar ondersteuning bij het maken van een eigen plan in een groot deel van de Nederlandse gemeenten. Zij ziet dat de decentralisaties een grote stap achteruit zijn. Ondanks de nieuwe wetgeving krijgen burgers steeds minder kans op een eigen plan. Gemeenten zetten al hun kaarten op wijkteams en vergeten dat ze daarmee hulpverlening inzetten waar voorheen ook burgers met hun netwerk tot mooie oplossingen kwamen. 

Ondanks het vele roepen over ‘eigen kracht’ en ‘regie bij de burger’ is dit verder weg dan ooit. Het verlies is voor zowel betrokken burgers als voor ons als samenleving groot. In plaats van dat steeds meer burgers ervaren hoe zij (samen met hun netwerk) regie kunnen houden en kunnen komen tot plannen die voor hen werken, worden het er steeds minder. Veel gemeenten bieden geen ondersteuning bij het komen tot een eigen plan, maar verwijzen voor alles naar de hulpverleners in het wijkteam.

Ter illustratie een aantal voorbeelden uit de praktijk.

1. Het gaat bij twee jonge ouders met een verstandelijke beperking niet goed in de opvoeding, jeugdbescherming en de Raad voor de Kinderbescherming zijn al ingeschakeld. De kinderrechter geeft in een zitting op 29 december 2014 aan dat de ouders tot 8 januari de tijd hebben om tot een familiegroepsplan te komen. 

De betrokken jeugdbeschermer zoekt contact met de Eigen Kracht Centrale om de ouders (met spoed) te begeleiden in het betrekken van het netwerk en het komen tot een eigen plan. Het gaat om ouders in een gemeente waarmee geen afspraken bestaan over de financiering van deze (of andere) ondersteuning in het komen tot een familiegroepsplan. Het is vrijdagmiddag 2 januari, het antwoordapparaat van de gemeente verwijst voor alle vragen naar maandag 5 januari. 

De Eigen Kracht Centrale besluit – ondanks de onzekerheid over de financiering – daar niet op te wachten, daarvoor is immers de tijd te kort. Het lukt een Eigen Kracht-conferentie te organiseren en op 8 januari wordt het plan aan de kinderrechter gepresenteerd en geaccepteerd. Een uithuisplaatsing is voorkomen, de gemeente spaart tienduizenden euro’s uit. Ondanks dat, is de gemeente niet bereid de financiering van de begeleiding naar het familiegroepsplan op zich te nemen. De gemeente stelt zich op het standpunt dat daarvoor het wijkteam had moeten worden ingeschakeld. Dat dit niet leidt tot familiegroepsplannen, maar tot hulpverleningsplannen wordt als onzin terzijde geschoven. De wettelijke opdracht wordt genegeerd.

2. Een meisje van 16 jaar neemt contact op met de Eigen Kracht Centrale. Zij woont tijdelijk bij haar oom en tante, maar dat kan niet veel langer meer. Bij haar eigen ouders kan zij ook niet meer terecht. Zij heeft daarover contact met het wijkteam. De betrokken hulpverlener van het wijkteam heeft het meisje – gezien haar goede ervaringen daarmee – aangeraden een Eigen Kracht-conferentie aan te vragen. Omdat de gemeente waarin zij woont geen afspraken heeft over de financiering van Eigen Kracht-conferenties, neemt de Eigen Kracht Centrale contact op met de gemeente. De gemeente-ambtenaar geeft aan: ‘duidelijk, ik ga er achteraan’. Enkele uren later wordt de Eigen Kracht Centrale gebeld door de betrokken hulpverlener uit het wijkteam: ‘Ja, ik moest even bellen van de gemeente. Het is de bedoeling dat wij dit zelf oppakken.’ Ook hier blijkt de gemeente het recht op een familiegroepsplan niet erg serieus te nemen en dan liever direct hulpverlening inzet.

Hoe de gemeente direct naar de hulpverlening toeleidt

De opdracht die veel sociale wijkteams van gemeenten mee hebben gekregen is zo min mogelijk door te verwijzen naar externe hulpverlening en zelf de ondersteuning te bieden die nodig is. Zo licht mogelijke zorg inzetten, is het credo. Heeft iemand behoefte aan ondersteuning bij het opstellen van een plan samen met het netwerk, dan denken wijkteams dat zij deze vraag ook moeten oppakken. Vergeten wordt dat daarmee de zorg juist zwaarder wordt gemaakt. Iemand heeft behoefte aan ondersteuning bij het komen tot een eigen plan, maar er lag nog geen hulpvraag die door een hulpverlener moest worden opgepakt. De regie komt daarmee immers ook direct weer bij de hulpverleners te liggen.

3. Een moeder van drie kinderen (7, 9 en 12 jaar) ligt in scheiding, het gaat niet goed met haar, ze is depressief en ziet het niet meer zitten. Ze heeft wel steun van vrienden en bekenden, maar die steun is erg versnipperd en bestaat vooral uit goedbedoelde adviezen. Zij is bekend met de Eigen Kracht-conferentie en ziet daarin een oplossing. Ze neemt daarom contact op met de Eigen Kracht Centrale. Ze wil per se geen vraag neerleggen bij hulpverleners want ze is bang dat dat kan leiden tot ingrijpen. Ze heeft ervaring met hulpverleners bij andere gezinnen en heeft gezien hoe dat kan escaleren: ‘Voor je het weet zit je bij jeugdbescherming’. Omdat de gemeente waarin ze woont geen financiering biedt voor Eigen Kracht-conferenties neemt de Eigen Kracht Centrale contact op met de gemeente.

Het antwoord is als volgt:

‘Wij stellen ons op het standpunt dat wij niet gehouden zijn om deze Eigen Kracht-conferentie te betalen. Dit zou anders kunnen zijn indien deze vorm van ondersteuning tot stand zou komen via ons Team Toegang. Indien mevrouw er geen heil in ziet om ons te benaderen dan is dat jammer maar dan zijn de (financiële) consequenties voor haarzelf. Indien op het niveau van deze of een andere casus nog overleg nodig is, kunt u hierover contact opnemen met …’

In antwoord op deze mail wordt nog expliciet benoemd dat betreffende moeder bang is voor escalatie als er hulpverleners worden ingeschakeld. Dit wordt echter als onzin terzijde geschoven. De gemeente vindt dat het altijd via de hulpverleners in Team Toegang moet lopen.

En zo zijn er vele voorbeelden van aanmeldingen die door de gemeente direct naar de hulpverlening worden geleid. Niet alleen rond jeugd maar ook rond volwassenen.

Het kan ook anders

Aanmeldingen waarbij mensen vaak prima weten wat de hulpverlening biedt, maar ook heel goed weten dat een eigen plan samen met familie en bekenden heel erg belangrijk is en praktische ondersteuning oplevert. De gemeenten zitten dan echter vast in hun werkwijze: alles moet via het wijkteam of het toegangsloket dat zij hebben ingericht. En daarmee krijgt het plan van de burger zelf nauwelijks een kans.

Het kan ook anders. Gemeenten kunnen burgers informatie, tools en ondersteuning bieden om te komen tot een plan samen met het netwerk. Wijkteams kunnen leren ‘op hun handen te zitten’, te vragen naar het eigen plan en te verwijzen naar de beschikbare ondersteuning. Gelukkig pakken een paar gemeenten dit nu op, maar voor veel gemeenten is het serieus nemen van de verantwoordelijkheid van de burger en het netwerk ver te zoeken.

Harro Labrujere werkt bij de Eigen Kracht Centrale.

De Eigen Kracht Centrale heeft het Witboek Familiegroepsplan uitgebracht waarin voor gemeenten, professionals en burgers een handreiking is opgenomen. Bent u geïnteresseerd hoe het recht van de burger op een eigen plan in praktijk kan worden gebracht, stuur dan een mail naar: familiegroepsplan@eigen-kracht.nl.