De zwevende feiten van Jan Dirk Sprokkereef

Stel dat ik bij een informantenonderzoek zou verklaren dat mijn vrouw met de kinderen op een roze olifant van het balkon naar Fantasialand gevlogen is, dan is dat voor Jan Dirk Sprokkereef een feit. Ja, u leest het goed, dan is dat een feit. Een feit dat ik dat gezegd heb, wel te verstaan. Geheel los van de vraag of het naar inhoud juist is wat ik beweerd heb. Jan Dirk vraagt zich als professional niet af, of er roze olifanten bestaan. Hij wil niet weten of die beesten kunnen vliegen en hij heeft geen idee of zelfs maar de  behoefte om te ontdekken of Fantasialand ergens in de reële wereld te vinden is. (Jeugdzorg Nederland?)

Voor Jan Dirk is het enkel van belang dat het gezegd is, want dat is een onomstotelijk feit. Aangenomen dat de gezinsvoogd het allemaal juist heeft opgeschreven natuurlijk en vader of moeder door overijverige interpretatie van de jeugdbeschermer geen woorden in de mond zijn gelegd!

En dan op naar de volgende fase van het ‘zorgvuldige proces’. De rechter die het allemaal mag toetsen, wat sporadisch ook gebeurt! (grote vreugde over gerechtelijke uitspraak LJN BB0880. Het kan dus wel!) Maar zo’n wakkere rechter, daar mag nog niet iedere ouder op hopen, dus voorlopig zit Jan Dirk nog stevig in het beschuldigende en insinuerende zadel.  

In een half uurtje mag de rechter trachten uit het allegaartje van feiten, meningen, vermoedens, etc, van jeugdzorg zich een beeld te vormen, om een uitspraak te doen die zoveel mogelijk recht doet aan de feitelijke situatie. Jan Dirk ziet geen probleem, want de feiten liggen op tafel. Rechter, ga u gang! Dat het na een onderzoek van weken, of maanden door BJz en de Rvdk mag worden verwacht dat feit en fictie enigszins gescheiden zijn, of dat na een jaar OTS mag worden verondersteld dat de gezinsvoogd het verschil kan zien tussen beweringen van vader/moeder/derden of verzinsels (geen woorden, maar daden/geen ‘vermoedens’ maar diagnostische onderzoeken) komt niet in zijn krullekoppie op. Laat de rechter maar raden wat er allemaal van waar is en wat niet, want in een half uur kan deze dat nooit bepalen, waardoor hij/zij vanzelf weer bij ons terecht komt; de professional die de feiten heeft verzameld, sorry, die de beweringen heeft verzameld, die feitelijk gedaan zijn.

Zodra Jan Dirk de hulpeloze blik in de ogen van de rechter ziet, die blik die zegt ‘hoe, in godsnaam moet ik hier wijs uit worden?’ krijgt hij de vlinders in zijn buik. Dan gaat het weer kriebelen en komt het moment om de magische formule uit te spreken (het 'belang van het kind')…nog even en dan…De rechter herstelt zich van zijn verwarring, recht zijn rug en probeert met waardigheid de mening van de deskundige tot zich te nemen, om zo te doen voorkomen dat hij aan het ‘toetsen’ is. ‘Mevrouw/meneer de jeugdbeschermer, is er naar uw mening sprake van een ernstige ontwikkelingsbedreiging?’ En nu mogen ze! Jazeker rechter! Absoluut! Ziet u niet hoe we staan te trappelen om onze zorgen te mogen uiten? Hier doen we het allemaal voor.

Wat een dankbaar werk! Of er nu de juiste beslissing is genomen door de OTS te verlengen, of door het kind uit huis te plaatsen, dat valt moeilijk te zeggen, omdat ook achteraf niet aan feitenonderzoek wordt gedaan. Wat er van de geboden hulp in het jarenlange jeugdzorgtraject nu het gewenste effect heeft en wat nutteloos was of zelfs schadelijk, kan niet echt bepaald worden, want daar spelen volgens jeugdzorg ‘zoveel factoren’ in mee. In ieder geval is het wel een feit dat er weer een kind met zijn familie in de tang zit van jeugdzorg.  En het is ook een feit dat er weer geld voor nog een jaar OTS is opgestreken, dus zeg nou niet dat het allemaal onzeker is wat jeugdzorg doet. 

Sven Snijer