Rustig slapen?

Onvolwassen Jeugdzorg Nederland aan de slag met de aanbevelingen van de commissie Samson 

Nog net voor het kerstreces ontving de Tweede Kamer op 21 december 2012 een brief.

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/jeugdzorg/nieuws/2012/12/21/kabinet-aan-de-slag-met-aanbevelingen-commissie-samson.html 

Aan de slag… 

Hierin geeft het kabinet aan hoe zij aan de slag gaat met de aanbevelingen van de commissie Samson. De commissie adviseert, niet te scoren op de korte termijn, maar benadrukt de noodzaak om te investeren in de lange termijn. Daarbij moet te allen tijde een incidentenreflex voorkomen worden. Het kabinet is het hier van harte mee eens en is blij met de handvatten die de commissie hen heeft gegeven. Het sluit aan bij de ambitie van het kabinet om de jeugdzorg te verbeteren.  

De brief is geschreven als reactie op de uitkomsten van het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen die op last van de overheid of vrijwillig in residentiële instellingen en pleeggezinnen werden/worden geplaatst. Wat mij betreft staan er tal van aanbevelingen in die doorgevoerd moeten worden om de jeugdzorg te verbeteren. Niet alleen op het gebied van seksueel misbruik.   

Welke rol krijgt Jeugdzorg Nederland? 

Het is een uitgebreide brief, waarin veelvuldig de naam van brancheorganisatie Jeugdzorg Nederland wordt genoemd. In de 20 A4-tjes tellende brief wel 49 keer.

Belangrijk om eens na te gaan welke rol deze organisatie door de overheid krijgt toebedeeld, welke verantwoordelijkheid de overheid op deze organisatie afschuift. 

De bewindslieden zeggen over hun verantwoordelijkheid:

‘De rijksoverheid is verantwoordelijk voor het stelsel van de jeugdzorg en de jeugdbescherming, de provincies zijn verantwoordelijk voor de uitvoering.

Op dit moment bevat de ‘Wet op de Jeugdzorg’ het regime voor de uitvoering van de jeugdzorg en bevat het Burgerlijk Wetboek de basis voor de jeugdbescherming.

1. De jeugdzorg sector heeft een eigen verantwoordelijkheid om binnen de wettelijke kaders kwalitatief goede zorg te leveren aan kinderen die aan hun zorg zijn toevertrouwd.
2. Provincies stellen kwaliteitseisen bij de inkoop van de zorg.
3. Daarnaast is er van overheidswege ingesteld toezicht, dat wordt uitgeoefend door de onafhankelijke Inspectie Jeugdzorg. De Inspectie Jeugdzorg moet toezien op de kwaliteit van de jeugdzorg en op de instellingen die de jeugdzorg uitvoeren.’

Een van de belangrijkste conclusies van de commissie-Samson was dat de overheid onvoldoende toezicht heeft gehouden op de jeugdzorg en daarbij een te passieve rol heeft aangenomen. 

‘Verantwoordelijkheidsverdeling’ 

Gaat de overheid zich nu actiever opstellen? Wat zeggen de staatssecretaris en de minister:

‘Vanuit deze verantwoordelijkheidsverdeling willen wij voortvarende uitvoering gaan geven aan het overgrote deel van de aanbevelingen die tot óns zijn gericht.

Maar wij zullen er ook scherp op toezien dat de aanbevelingen die aan de instellingen zijn gericht door deze instellingen onder verantwoordelijkheid van Jeugdzorg Nederland adequaat en tijdig worden uitgevoerd. Jeugdzorg Nederland heeft zich namens de instellingen hier aan gecommitteerd.’

Over het professionaliseringstraject zeggen de bewindslieden: 

Het professionaliseringstraject is in 2007 geïnitieerd door veldpartijen in de jeugdzorg zoals de beroepsverenigingen, cliëntenorganisaties, Jeugdzorg Nederland en de HBO-raad. Professionals in de jeugdzorg doen belangrijk werk. Bij de hulpverlening aan jeugdigen en hun ouders dragen zij grote verantwoordelijkheden.  

Volwassenwording 

Het is van groot belang dat zij hierbij optimaal worden opgeleid, toegerust en gefaciliteerd, zodat hun professionaliteit – en daarmee hun autonomie, vakmanschap en beroepstrots – worden versterkt. Dit komt direct ten goede aan de kwaliteit van hun werk en draagt bij aan de volwassenwording van de gehele jeugdzorg.

De beroepsgroepen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het eigen beroepsmatig handelen. In samenwerking met Jeugdzorg Nederland hebben de beroepsgroepen competentieprofielen opgezet. Op basis van deze competentieprofielen is een uitstroomprofiel voor het HBO opgesteld. Nadere invulling van de kwaliteit van beroepsmatig handelen vindt plaats door richtlijnontwikkeling en continue na- en bijscholing.  

Het wetsvoorstel professionalisering biedt hiervoor het kader, het regelt de wettelijke registratie van twee beroepsgroepen in het jeugdzorgdomein, te weten de HBO-jeugdzorgwerker en de WO-gedragswetenschapper (psycholoog en orthopedagoog).

De ingangsdatum van de wettelijke verplichting hiertoe is voorzien per 1 januari 2014. Het wetsvoorstel ligt thans bij de Raad van State. 

Wat ligt er zoal op het bordje van Jeugdzorg Nederland en wat gaat men ermee doen? 

A. Professionalisering

Jeugdzorg Nederland: 

-      zet op beroepsprofielen i.s.m. de beroepsgroepen

-      ontwikkelt een kwaliteitskader dat ziet op de operationalisering van de norm van de verantwoorde werktoedeling

-      neemt het initiatief een kwaliteitskader te ontwikkelen, specifiek gericht op het voorkomen van seksueel misbruik

-      investeert en ontwikkelt i.s.m. de vakbonden diverse (beleids)instrumenten in het verbeteren van de arbeidsomstandigheden

-      neemt verantwoordelijkheid met betrekking tot opleiding en permanente educatie van professionals in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader

-      neemt mee in het kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik het onderwerp ‘grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar maken binnen de leefgroep en in het pleeggezin’.

-      neemt verantwoordelijkheid voor professionalisering op het niveau van het bestuur, het management en van de professionals en de voorstellen voor een lerende organisatie en neemt dit mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader 

B. Rond het Kind

Jeugdzorg Nederland:

-      neemt mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader de aanbeveling zo snel mogelijk na de uithuisplaatsing een gesprek met het kind te hebben over ongewenst gedrag en hoe het kind hier melding van kan maken.

-      neemt mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader het onderwerp ‘inschatten van de aard en ernst van de problematiek door een betrokken professional’ die betrokken professional beslist vervolgens welke diagnostiek op basis van zijn of haar inschatting noodzakelijk is.

-      neemt mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader de aanbeveling dat groepsleiders en pleegouders in voldoende mate betrokken dienen te worden bij het opstellen van een hulpverleningsplan en, zo mogelijk in samenspraak met het kind, behandeldoelen moeten opstellen.

-      wil een plaats geven in het te ontwikkelen kwaliteitskader aan het hele beleid rondom signaleren, vermoeden, handelen en melden.

-      besteedt aandacht in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader aan het dilemma waar de professional in komt wanneer er een vermoeden van seksueel misbruik is in een pleeggezin.

-      neemt mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader voor zover het jeugd- en opvoedhulp betreft het onderwerp dat er altijd passende hulp beschikbaar is voor het vermeende (slachtoffer) en de (vermeende) pleger bij overplaatsing na seksuele overschrijdingen tussen groepsgenoten.

-      laat oppakken in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader dat instellingen moeten voorzien in een heldere en toegankelijke klachtenprocedure. Dit is reeds een wettelijke verplichting. Belangrijk is het aspect dat jongeren er van op de hoogte zijn.

-      neemt mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader de screening en aandacht voor seksueel misbruik in sollicitatie- en functioneringsgesprekken en de samenstelling van de leefgroep.

-      neemt mee in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader concrete aanwijzingen van de commissie voor de praktijk t.a.v. een grondige risicoanalyse bij de samenstelling van groepen in de residentiële jeugdzorg, waarbij moet worden bezien of plaatsing in een gemengde groep gewenst is.

-      onderzoekt of de werkwijze en standaardprocedures van een aantal pleegzorgorganisaties t.a.v. de screening aspirant pleegouders waarbij altijd referenties opgevraagd worden, opgenomen kunnen worden in het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader.

-      draagt er zorg voor dat de eisen uit dit kwaliteitskader ook onderdeel uitmaken van het kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik. 

-      neemt mee in het kwaliteitskader de aanbevelingen van de commissie dat pleegouders door de pleegzorgorganisatie voorbereid dienen te worden op de komst van een kind met een traumatische voorgeschiedenis. Tips: ondersteuning orthopedagoog, sociaal netwerk en buurtmaatschappelijk werk.  

Rolverdeling tussen pleegzorgmedewerker en (gezins)voogd en verhoging contactfrequentie

Hierover merkt de Commissie op dat de beschermingsconstructie van een kind in een pleeggezin op papier in orde lijkt, maar in de praktijk het nogal eens tekort schiet.

De Commissie beveelt aan de caseload van de gezinsvoogd te verlagen zodanig dat voldoende face-to-face en één-op-één contact met het kind mogelijk is (afgestemd op de zwaarte van de zaak). 

Jeugdzorg Nederland:

-      gaat onderzoeken welke invulling kan worden gegeven, binnen de bestaande tariefafspraken, aan de verbetering van de beschermingsconstructie.

-      werkt uit in het eerste kwartaal van 2013 een richtlijn ten behoeve van de minimale contactfrequentie tussen de gezinsvoogd en het (pleeg)kind. 

Jeugdzorg Nederland:

-      overlegt periodiek met VWS en VenJ.

-      neemt mee in het kwaliteitskader de aanbeveling van de Commissie, dat de residentiële jeugdzorg een intensivering van het inhoudelijke toezicht door de Raad van Toezicht behoeft.

-      overlegt met de ministeries hoe de suggestie van de Commissie ‘meer te doen met laagdrempelige vormen van geschilbeslechting buiten de rechter om voor de kleinere geschillen tussen (pleeg)ouder en (gezins)voogd en pleegzorgwerker en tussen ouder en pleegouder’ wordt vormgegeven en meegenomen in het kwaliteitskader. 

Jeugdzorg Nederland op weg naar volwassenwording gaat nu (2013) dus aan de slag met het ontwikkeltraject van het kwaliteitskader. Jeugdzorg Nederland onderzoekt, ontwikkelt, investeert, neemt verantwoordelijkheid, werkt uit, besteedt aandacht aan, laat oppakken enz. enz. 

Neemt aanbevelingen ‘mee’ 

En Jeugdzorg Nederland neemt vooral veel aanbevelingen mee. Is dat versluierend taalgebruik? Is het een verbloeming van gaat aan de haal met de aanbevelingen?

Waarom neemt Jeugdzorg Nederland veel aanbevelingen niet gewoon over? 

Rustig gaan slapen 

Gelukkig hoef ik mij daar niet meer druk over te maken, bedenk ik ineens. Ik kan rustig gaan slapen, want de overheid is klaarwakker geschud door de Commissie Samson! De overheid gaat zich actief opstellen, gaat scherp toezicht houden op de instellingen, gaat scherp controleren of de aanbevelingen adequaat en tijdig ingevoerd gaan worden. Ben ik nou echt gerust?  Nou, niet echt!   

De bewindslieden constateren dat de jeugdzorg sector een eigen verantwoordelijkheid heeft om binnen de wettelijke kaders kwalitatief goede zorg te leveren aan kinderen die aan hun zorg zijn toevertrouwd 

Denken de bewindslieden nu echt dat de jeugdzorgsector met de aanbevelingen van de Commissie Samson nu eindelijk uitvoering gaat geven aan kwalitatief goede zorg aan kinderen die aan hun zorg zijn toevertrouwd?  

Jeugdzorg levert al jaren geen goede zorg binnen de wettelijke kaders. Jeugdzorg lapt de wettelijke kaders en uitspraken van de kinderrechters al jaren ongestraft aan hun laars. En steken bij wijze van spreken een dikke vinger op naar de kinderrechter. Zij stellen zich al jaren op alsof zij boven de wet staan.  

De kinderrechter heeft geen wettelijke middelen om aan deze wantoestanden een halt toe te roepen. En dit allemaal omdat de overheid en de vertegenwoordigers van het volk hun verantwoordelijkheid niet nemen. Al tijden niet (willen) luisteren naar volwassen mensen (ouders, kinderen, grootouders, advocaten, hoogleraren enz.), die al jarenlang lijden onder een onvolwassen jeugdzorg.  

 

 YB

                   Terug naar Alle artikelen Jeugdzorg Dark horse

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.com/2012/04/alle-artikelen-jeugdzorg-dark-horse.html