Kloppen aan de Deur van de dood

We hebben het talloze ouders horen zeggen: ‘Toen ging ik voor vrijwillige hulp naar jeugdzorg, dat was de grootste fout van mijn leven’. Ook in de casus die nu alle kranten heeft gehaald met de megaclaim van 6,5 miljoen was dit het geval. Of ouders nu vrijwillig of aangemeld door anderen met de jeugdbeschermende instanties te maken krijgen, allemaal hebben ze één ding gemeen, de grootste fout die je kunt maken is openhartig zijn.  

Het is helaas nog steeds niet voldoende bij ouders bekend, dat je met jeugdbeschermers niet met hulpverlening te maken hebt, maar met verdachtmaking. Hulp is een optioneel bijproduct, maar de nadruk ligt op het gevaar dat jij als ouder vormt voor je kinderen.

 

Bij iedere stap in het ‘hulpverleningsproces’, wordt door de jeugdzorgmedewerkers gekeken of ze bepaalde signalen niet als ‘verontrustend’ moeten uitleggen en alle vriendelijkheid die ze tentoonspreiden is van een voorlopige aard. Het kan ieder moment omslaan. Veel ouders krijgen al een naar gevoel in hun onderbuik vanaf het eerste moment dat ze met het AMK en consorten te maken krijgen, maar bij anderen die argeloos vrijwillig naar binnen zijn gewandeld kan daar enige tijd overheen gaan. Maar het resultaat is hetzelfde; zij zijn de baas en jij moet gehoorzamen of anders riskeer je de kinderrechter, in combinatie met de ‘oorblazerij’ van de jeugdbeschermers. 

Er wordt vaak verwezen naar Savanna in 2004, de zaak waar het zo gruwelijk mis ging en waaruit terecht of onterecht de conclusie is getrokken dat jeugdzorg sneller preventief te werk moet gaan, waardoor het aantal uithuisplaatsingen zo dramatisch is gestegen. Maar voor die tijd was de jeugdbeschermingsector ook al geen pretje om mee in aanraking te komen. De Raad voor de Kinderbescherming had voor de oprichting van de Bureau’s Jeugdzorg ook al een slechte naam. Zij werden voornamelijk in verband gebracht met het partij trekken voor moeders en te werken aan het ‘ontvaderen’ van het kind als standaardprocedure.  

Dwaze vaders  

Het is dan ook niet voor niets dat de vereniging die tegen de misstanden van de Raad in ging, zichzelf de naam ‘Dwaze Vaders’ gaf. Maar tegenwoordig kan de partijdigheid twee kanten opgaan en loop je (dat is dan weer eerlijk) als man of vrouw evenveel kans om door jeugdbeschermers uitgesloten en verstoten te worden. 

Ook grootouders krijgen in die zin een ‘gelijke behandeling’. Vooral als je verslag doet aan de media hoe ze je behandeld hebben, want we zien in talloze casussen dat er niets noemenswaardigs door jeugdbeschermers ingebracht kan worden, anders dan dat het zo ‘belastend’ en ‘beschadigend’ is voor de kinderen dat vader/moeder de publiciteit zoekt. Vast veel beschadigender, dan het losgerukt zijn van hun ouders, want dit proces kan door jeugdzorg eindeloos gerekt worden. Daar lijdt een kind in het geheel niet aan! 

Wat de essentie is van de zaak Savanna, is dat het kind was overleden. Dan kun je veilig constateren dat er ‘te laat’ is ingegrepen en dan is de logische reactie dat je vroeger wil ingrijpen in gevallen waarbij je als jeugdbeschermer twijfels hebt. Tot zover kan iedereen erin meegaan, maar niemand bij jeugdzorg of de Raad kan tot dusver antwoord geven op de simpele vraag waarom er na acuut ingrijpen uit voorzorg, er ook achteraf niet goed onderzoek kan worden gedaan naar de werkelijke feiten van de situatie en waarom er in de ‘bedreigde ontwikkeling’ van het kind zo vaak geen enkele hulp wordt geboden, afgezien van het uit huis geplaatst zijn.  

Hoe lang moet een kind ‘tot rust komen’? Een week, een maand, een jaar, langer…? En wiens schuld is het dan als het kind na verloop van maanden en jaren systematisch van de ouders te zijn weggehouden, allerlei hechtingsproblemen begint te ontwikkelen? En hoe rustig en kalm kun je daar als normale ouder met gezond verstand en rechtvaardigheidsgevoel onder blijven, als de opvoedpolitie zonder normale opgaaf van redenen het terugplaatsing traject blijft traineren?  

Twee soorten van sterven 

Er zijn twee soorten sterven, de lichamelijke dood en de geestelijke. Een kind psychisch beschadigen als jeugdbeschermer is een kind geweld aandoen en duwen in de richting van de dood. Een geestelijke dood, die niet de voorpagina’s van de kranten haalt, maar die zich in stilte voltrekt en waar de ouders de schuld van krijgen en waar het kind zichzelf later de schuld van zal geven. De dood die niemand ziet. En toch zijn jeugdbeschermers helemaal niet onbekend met het gevaar van de psychische dood, want het is al jaren een ontwikkeling om niet stil te blijven staan bij lichamelijke mishandeling van kinderen, maar de ontwikkelingsbedreiging steeds verder uit te breiden met een groeiend aantal vormen van ‘pedagogische verwaarlozing’. Ook een kind met autisme geboren, is nu opeens mogelijk het slachtoffer van mishandeling. Of een kind dat te dik is, of een kind dat te weinig buiten speelt, of een kind dat volgens een niet nader uitgewerkt quotum ‘te weinig’ vriendjes heeft.  

De jeugdbeschermers zijn de laatste jaren juist overmatig nieuwsgierig geraakt naar de psyche van kinderen, maar dan vooral in relatie met de thuissituatie en de schuldvraag die bij ouders neergelegd kan worden. Niet in verband met het welzijn van kinderen die ze in beheer hebben gekregen, want de klachten daarvan kunnen altijd met terugwerkende kracht naar de ouders worden geschoven. Een kind dat zonder werkelijke gronden van zorg en bedreiging zijn ouders verliest en vaak ook nog een moedeloos makend traject aflegt langs meerdere pleegplaatsingen, wordt gewoon geestelijk mishandeld en psychisch dood gemaakt. Maar dat gebeurt als we Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming moeten geloven kennelijk allemaal in ‘het belang’ van het kind, want zij worden er niet moe van om te blijven benadrukken, dat alles wat zij doen zonder uitzondering tot de lading behoort die door deze vlag wordt gedekt. 

Sven Snijer