De waanzin van het interpreteren van kindertekeningen:
Interview
met Henry Otgaar op Jeugdzorg Dark horse:
EINDHOVEN . - De
politie stopt met het gebruik van hulpmiddelen bij kinderverhoren, zoals
tekeningen en poppen. Alleen bij hoge uitzondering zal er nog naar een
hulpmiddel gegrepen worden. De politie heeft dat besloten na onderzoek van
rechtspsychologen en gedragspsychologen van de politieacademie, waaruit blijkt
dat het gebruik van hulpmiddelen de fantasie van kinderen prikkelt. En dat
zorgt voor onjuiste verklaringen.
Nu al is de politie
gestopt met het gebruik van tekeningen van lichamen waar kinderen aanwijzen
waar ze zijn aangeraakt. "De hulpmiddelen leveren fantasiegedrag op.
Kinderen gaan ermee spelen", zegt Henry Otgaar, rechtspsycholoog van de
Universiteit Maastricht. "De interviewers kunnen dat dan zien als misbruik
of mishandeling, terwijl het kind met het pop aan het spelen is."
"Het tweede is dat jonge kinderen geen verband kunnen leggen tussen hun eigen lichaam en een getekend lichaam." Poppen worden ook niet meer gebruikt voor misbruikkwesties, maar alleen voor een lichaamspositie.
Verhoorstudio's
"We proberen kinderen zelf te laten vertellen ", vertelt coördinator Ad Verhorevoort van de verhoorstudio in het politiebureau in Eindhoven. Het is één van de elf verhoorstudio's voor kinderen in Nederland. Vorig jaar werden er in Eindhoven bijna 300 kinderen ondervraagd.
"Ik heb verhoren in het verleden gedaan en gezien", zegt Verhorevoort, "waar tekeningen werden gebruikt, waar je achteraf van zegt: 'ik heb dat niet goed gedaan'. Het is risico is aanwezig dat een kind dingen gaan invullen en dat is een probleem met deze hulpmiddelen. Dus je moet zo min mogelijk hulpmiddelen gebruiken en zoveel mogelijk vanuit het kind laten komen. Het is ook niet zo dat in alle verhoren tekeningen op tafel kwamen te liggen. Ik denk dat nog niet eens in de helft van de gevallen een tekening werd gebruikt."
Volgens rechtspsycholoog Otgaar is de beste methode om kinderen met open vragen te bestoken. "Ze kunnen dan vrij vertellen, worden niet onder druk gezet en dat levert betrouwbare verklaringen op. De verklaringen zijn dan niet uitgebreid. Maar je hebt ze liever minder uitgebreid die waar zijn, dan een gedetailleerde verklaring waar veel fouten in zijn geslopen. Het kan dus ook zijn dat er fouten zijn gemaakt met die tekeningen, waardoor mensen onterecht vastzitten. Maar op welke schaal dat is gebeurd, kan ik niet inschatten."
Oorsprong en toekomst
In de jaren '80 werden hulpmiddelen in Nederland geïntroduceerd bij kinderverhoren, omdat het idee was dat hulpmiddelen de verklaringen van kinderen zouden verbeteren. "Twintig jaar later lag de focus op het scheppen van een band met het kind. Dus spelletjes doen en ondertussen vragen stellen. Later stelden deskundigen dat het helemaal niet nodig was, omdat kinderen best begrijpen waarom ze bij ons komen", zegt politieman Verhorevoort. "Nu is de Universiteit van Maastricht bezig met de politieacademie om te kijken of het werkt dat kinderen zelf tekeningen maken."
"Het tweede is dat jonge kinderen geen verband kunnen leggen tussen hun eigen lichaam en een getekend lichaam." Poppen worden ook niet meer gebruikt voor misbruikkwesties, maar alleen voor een lichaamspositie.
Verhoorstudio's
"We proberen kinderen zelf te laten vertellen ", vertelt coördinator Ad Verhorevoort van de verhoorstudio in het politiebureau in Eindhoven. Het is één van de elf verhoorstudio's voor kinderen in Nederland. Vorig jaar werden er in Eindhoven bijna 300 kinderen ondervraagd.
"Ik heb verhoren in het verleden gedaan en gezien", zegt Verhorevoort, "waar tekeningen werden gebruikt, waar je achteraf van zegt: 'ik heb dat niet goed gedaan'. Het is risico is aanwezig dat een kind dingen gaan invullen en dat is een probleem met deze hulpmiddelen. Dus je moet zo min mogelijk hulpmiddelen gebruiken en zoveel mogelijk vanuit het kind laten komen. Het is ook niet zo dat in alle verhoren tekeningen op tafel kwamen te liggen. Ik denk dat nog niet eens in de helft van de gevallen een tekening werd gebruikt."
Volgens rechtspsycholoog Otgaar is de beste methode om kinderen met open vragen te bestoken. "Ze kunnen dan vrij vertellen, worden niet onder druk gezet en dat levert betrouwbare verklaringen op. De verklaringen zijn dan niet uitgebreid. Maar je hebt ze liever minder uitgebreid die waar zijn, dan een gedetailleerde verklaring waar veel fouten in zijn geslopen. Het kan dus ook zijn dat er fouten zijn gemaakt met die tekeningen, waardoor mensen onterecht vastzitten. Maar op welke schaal dat is gebeurd, kan ik niet inschatten."
Oorsprong en toekomst
In de jaren '80 werden hulpmiddelen in Nederland geïntroduceerd bij kinderverhoren, omdat het idee was dat hulpmiddelen de verklaringen van kinderen zouden verbeteren. "Twintig jaar later lag de focus op het scheppen van een band met het kind. Dus spelletjes doen en ondertussen vragen stellen. Later stelden deskundigen dat het helemaal niet nodig was, omdat kinderen best begrijpen waarom ze bij ons komen", zegt politieman Verhorevoort. "Nu is de Universiteit van Maastricht bezig met de politieacademie om te kijken of het werkt dat kinderen zelf tekeningen maken."
Toegevoegd: donderdag 28 feb 2013, 16:47
De politie gebruikt bij het verhoor van kinderen in zedenzaken geen hulpmiddelen meer. Het gebruik van poppen of tekeningen maakt het verhoor minder betrouwbaar, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht.
De hulpmiddelen werden in de jaren 80 geïntroduceerd om kinderen makkelijker hun verhaal te laten vertellen. Ze konden dan bijvoorbeeld lichaamsdelen aanwijzen op een tekening of seksueel misbruik naspelen met poppen.
Fantasiegedrag
In de loop der jaren rezen twijfels over de betrouwbaarheid van deze methoden. Die twijfels zijn terecht, blijkt nu uit het onderzoek. "De hulpmiddelen leveren fantasiegedrag op", zegt onderzoeker Henry Otgaar tegen Omroep Brabant. "Kinderen gaan ermee spelen."
Bekend is de Bolderkaraffaire uit 1988. Veertien kinderen van medisch kinderdagverblijf de Bolderkar in Vlaardingen werden toen uit huis geplaatst omdat ze door hun vader zouden zijn misbruikt. De vaders werden opgepakt.
Uiteindelijk gingen alle vaders vrijuit omdat de verdenking uitsluitend was gebaseerd op het spel van de kinderen met 'anatomisch correcte poppen', voorzien van geslachtsdelen.
Open vragen
Vanwege die twijfels werden de hulpmiddelen de laatste jaren steeds minder gebruikt. Tegenwoordig ligt de nadruk veel meer op het gebruik van open vragen, zodat kinderen hun verhaal zoveel mogelijk zelf vertellen.
Dat levert soms minder informatie op, maar de kans op onjuiste verklaringen is wel een stuk kleiner. "Je hebt liever een minder uitgebreide verklaring die waar is dan een gedetailleerde verklaring waar veel fouten in zijn geslopen", zegt Otgaar.
De politie heeft daarom besloten de hulpmiddelen in principe niet meer te gebruiken. Alleen bij hoge uitzondering zal er nog met poppen of tekeningen worden gewerkt.
Zelf tekenen
Wel onderzoeken de Universiteit van Maastricht en de Politieacademie nog of het zinvol is om kinderen tijdens een verhoor zelf een tekening te laten maken.
De politie gebruikt
bij het verhoor van kinderen in zedenzaken geen hulpmiddelen meer. Het gebruik
van poppen of tekeningen maakt het verhoor minder betrouwbaar, blijkt uit
onderzoek van de Universiteit van Maastricht.
De hulpmiddelen werden
in de jaren 80 geïntroduceerd om kinderen makkelijker hun verhaal te laten
vertellen. Ze konden dan bijvoorbeeld lichaamsdelen aanwijzen op een tekening
of seksueel misbruik naspelen met poppen.
Terug naar Alle artikelen Jeugdzorg Dark horse
Kinderen voelen in verhoorsituaties vaak dat er antwoorden worden verwacht, en zij willen veelal graag voldoen aan de wens van volwassenen.
BeantwoordenVerwijderenIn die situatie gaan kinderen vrij gemakkelijk 'maar wat zeggen' in de hoop tegemoet te komen aan de wens van de volwassene(n).
De potentiële gevolgen daarvan als de volwassene(n) vervolgens aan de haal gaan met wat er is gezegd overzien de kinderen zelf natuurlijk niet.
Dat maakt het een enorm risico om onvoldoende geschoolden (en daartoe horen zeker medewerkers van raad, bjz en scholen) te laten werken met risicolijsten/checklists.
Dat geldt ook voor de drang tot het doen van meldingen die wordt opgedrongen aan professionals die met kinderen werken ..
Moet er nu via lettertjes op papier ontdekt worden wat er in die hersentjes van die kleintjes omgaat? Ik wist niet dat wij kinderen maken via regeltjes op papier, zitten wij zo letterlijk dieptriest inelkaar? Hoe diep kan de mens nog zinken?
BeantwoordenVerwijderenMijn kleindochter (5 jaar) ondergaat vandaag een forensisch interview in Los Angeles USA. Mijn zoon wordt ervan beschuldigd met zijn dochter douches te nemen en haar aan te raken, hij zit namelijk in een vechtscheiding met de moeder van zijn dochter die zijn leven momenteel tot een hel maakt.
BeantwoordenVerwijderenIk weet dat mijn zoon onschuldig is maar mijn kleindochter wordt zodanig gehersenspoeld door de moeder dat ik toch zeer bezorgd ben over haar mentale misbruik !!
Kath uit België,
BeantwoordenVerwijderenMijn kleindochter(5 jaar) ondergaat vandaag een forensisch interview in Los Angeles USA. Mijn zoon zit in een vechtscheiding met zijn vrouw en wordt ervan beschuldigd douches te nemen met zijn dochter en haar intiem aan te raken, ik weet dat dit niet waar is en puur een wraakactie is van de moeder maar toch gaat mijn zoon momenteel door een hel !!
Ik hoop bij het lezen van jullie blog niet, dat de manier van onderzoeken in De US gelijkwaardig is aan die in Nederland of België.