http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/11/laffe-scholen-doen-een-amk-melding.html
Het
gepeste meisje dat op dit moment door haar ouders thuis wordt gehouden, omdat
de school in Uden (Brabant) het pestprobleem niet onder controle kan krijgen, heeft zicht
gekregen op plaatsing op een nieuwe school. De ontwikkelingen in deze zaak zijn
gematigd positief, maar ze dienen wel met argusogen bekeken te worden, gezien de
dingen die zich hiervoor hebben afgespeeld en de vele onduidelijkheden die we
op het spoor zijn gekomen bij ons onderzoek.
Het
schooldossier
Al
een jaar proberen de ouders het schooldossier in hun bezit te krijgen. De
school kwam hier tot nu toe niet mee over de brug, terwijl ouders hier gewoon recht
op hebben. De ouders ondervonden hinder van het traineren door de school, omdat
ze het dossier nodig hadden voor de indicatie-commissie (PLC) om hun kind op
een nieuwe school geplaatst te krijgen. Jeugdzorg Dark horse heeft druk op de
ketel gezet met een eerste publicatie over deze zaak en de aankondiging van een
tweede artikel. Eindelijk kwam er beweging bij de school, hoewel de directeur
aanvankelijk nog van mening was bij het eerste gesprek met Dark horse, dat ‘anderen
hem niet hoefden te vertellen hoe hij zijn zaakjes moest regelen’.
Wij
hebben behalve de ouders van het meisje en de directeur van de school ook met Bureau
Jeugdzorg in Oss gesproken. Naast navraag over de huidige situatie, hebben wij
ons geconcentreerd op de procedure bij het tot stand komen van de zorgmelding
en we hebben de casemanager en de teamleider van Bureau Jeugdzorg kenbaar
gemaakt op wat voor een eigenaardige manier deze school met ouders omgaat en of
het in het ‘belang van een kind’ is dat de ouders bewust worden gefrustreerd? En
daarbij aangetekend of bureau Jeugdzorg zich hiervoor moet laten lenen?
http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2011/11/ouders-hebben-recht-op-inzage-dossier.html
Eerste artikel
over deze zaak
Het
eerste artikel werd gepubliceerd op donderdag 14 november en op zaterdag 16
november kregen de ouders het eerste deel van het dossier. Vier velletjes
papier, die ouders al eerder hadden ontvangen. Op maandag 18 november hebben
wij meteen weer gebeld met de school en met jeugdzorg en op dinsdag 19 november
werd het gehele dossier bij de ouders door de brievenbus geduwd. Van wat de ouders daarin lazen schrokken
ze zich wild. Er stonden niet alleen zaken in die niet klopten, maar daarnaast
bevonden zich in het dossier zeer privacy-gevoelige gegevens over een ander
kind van de school. De ouders hebben de moeder van dit kind hierover in kennis
gesteld, waarna deze moeder onmiddellijk verhaal is gaan halen bij de school.
De
gevraagde inhoud van de zorgmelding, die scholen verplicht zijn aan ouders te
verstrekken, zat er nog niet bij, hoewel daar diverse malen door ouders om is gevraagd
en onze redactie heeft de directeur van de school duidelijk ingelicht over wat
scholen volgens de procedure behoren te doen.
ZAT-teambespreking
zonder ouders
In
het eerste artikel hebben wij het vermoeden geuit dat het kind mogelijk zonder
medeweten van de ouders in een ZAT-team (Zorg Advies Team) is besproken en dit
was inderdaad het geval, zoals ouders konden lezen in het schooldossier. Een
jaar eerder (aug. 2012) waren er over het meisje zorgen besproken omtrent de
thuissituatie en de ene IB-er van de school zou de andere hier nog over
bijpraten. Deze ZAT-bijeenkomst, waar toestemming voor moet worden gevraagd aan
ouders, werd gehouden enkele maanden nadat het pesten van het meisje was
begonnen. Tot dan toe ging het meisje probleemloos naar school en waren er verder
geen zorgen bekend.
Pester afkomstig
uit probleemgezin
Dat
veranderde toen er een nieuw meisje in de groep kwam, afkomstig van een
probleemgezin. Dit gezin is onder toezicht gesteld (OTS) door jeugdzorg, wat
bleek toen op de jaarlijkse kennismakingsavond van de school, de moeder van dit
gezin verscheen onder begeleiding van de gezinsvoogd. Het meisje uit dit gezin vertoonde
moeilijk onaangepast gedrag. Het was verbaal erg grof en pestte niet alleen
kinderen, maar zette ook andere kinderen daartoe aan. Op enig moment was het
meisje uit deze casus het slachtoffer, met het gevolg dat ze zich niet langer
prettig voelde op de school en schooldagen ging missen. Met uitspraken van de
pester als ‘Ik maak je dood, ik hak je kop eraf’ werd ze regelmatig geconfronteerd en ze kreeg buikpijn van de spanningen.
Er
volgden gesprekken met de directeur over het pesten, maar hoewel de school
aanvankelijk een erg begripvolle houding aannam, werd het pesten niet minder.
Er werd gewoon niets aan gedaan. Het gepeste meisje begon volgens de school druk
gedrag te vertonen en moeder werd geadviseerd het kind bij de GGD te laten
onderzoeken. Dit leek de ouders geen goed idee en in plaats daarvan lieten ze
hun kind onderzoeken door een onafhankelijke psycholoog. Het meisje kreeg de
diagnose PDD-NOS (autisme spectrum). Dit zou volgens de directeur verklaren
waarom het meisje het pestgedrag allemaal zo zwaar opvatte. In haar ‘beleving’
was het veel erger dan in de werkelijkheid. Hoe deze beleving verder in verband
stond met het daadwerkelijke gedrag van de pester(s), leek niet zo’n punt meer.
Wel
beloofde de directeur in een volgend gesprek met moeder beterschap bij het verminderen van het pesten, maar hij voegde er
verontschuldigend aan toe “Je wilt niet weten uit wat voor gezin dit kind
afkomstig is”. Alsof moeder het dan wat begripvoller zou kunnen opvatten. Deze
verklaarde echter dat het haar niet kon schelen uit wat voor gezin het kind
kwam, zolang het zich maar normaal gedroeg naar haar kind, omdat ieder kind
zich aan de regels dient te houden.
Casemanager Bureau
Jeugdzorg Oss
Op
vrijdag 15 november belde Dark horse voor het eerst met de casemanager van
Bureau Jeugdzorg, om ze in te lichten over deze zaak en hen te wijzen op de onwelwillende
houding van de school naar de ouders. We vertelden dat het ging over een meisje
met PDD-NOS, dat wat leercapaciteit betreft prima functioneert op een normale
basisschool, maar waarvan het levensplezier danig wordt verstoord door een
groepje pesters, waar de school niets tegen kan of wil ondernemen.
We
legden hem uit dat school de inhoud van de zorgmelding niet met de ouders had
besproken, het schooldossier een jaar lang voor hen had achtergehouden en ook
dat de ouders de zorgmelding nog niet hadden ontvangen. Eerder had de
casemanager aan de moeder medegedeeld dat ontvangst van de zorgmelding ook niet
nodig was en ‘dat ze die wel op kantoor zouden bespreken’. Dit terwijl ouders
recht hebben op hun melding, anders weten ze niet waar ze zich op moeten voorbereiden.
De
casemanager was nog niet met Jeugdzorg Dark horse bekend. Wij gaven aan dit
soort zaken te volgen, met name als het scholen betreft, omdat wij uit eigen
ervaring weten dat niet alle scholen een zorgmelding doen met zuivere
bedoelingen. En dat scholen de zorgmelding wel eens gebruiken om hun
inspanningsverzuim bij een pestprobleem
op de school te maskeren. We wilden ze op de hoogte brengen dat dit wel vaker
voorkomt en op het hart drukken er rekening mee te houden dat dit ook hier het
geval kon zijn. De casemanager gaf aan dat als het een schoolprobleem is (pesten),
het ook een schoolprobleem moet blijven en dat jeugdzorg daar dan geen rol in
heeft. Wij hebben gewezen op ons artikel
over de school en het interview over onze eigen casus, waar treffende
gelijkenissen mee zijn.
De
casemanager zou achter de zorgmelding aangaan en zorgen dat de ouders deze
zouden ontvangen. Hij bevestigde dat de school deze dient te sturen. Over het
inspanningsverzuim van school zei hij dat klachten daarover bij de school
gedeponeerd moesten worden en dat Jeugdzorg daar niets mee doet. En dat is toch
opmerkelijk, omdat het technisch gezien wel zo is dat jeugdzorg niets met de
bejegening van een school richting ouders hoeft te doen, maar de intentie bij het doen van een melding
lijkt ons toch wezenlijk van belang bij de overweging hoe met een melding om te
gaan.
Schooldirecteur,
Intern Begeleider en Leerplicht
Wij
hebben nogmaals contact opgenomen met de directeur van de school om het met hem
te hebben over het uitblijven van de zorgmelding. Tijdens dit gesprek gaf hij
aan te zijn uitgenodigd door Bureau Jeugdzorg om bij de bespreking van de
zorgmelding met de ouders aanwezig te zijn. Iets wat wij uiterst merkwaardig
vonden, aangezien dit voor de ouders alleen maar nadelig kan uitpakken.
Eveneens zouden de IB-er van de school en de leerplichtambtenaar aanwezig zijn,
terwijl de school en de Leerplicht samen de melding hadden opgesteld! Het is
erg vreemd dat je bij Bureau Jeugdzorg in het bijzijn van de melders moet gaan
vertellen over je gezinssituatie.
Tweede gesprek Casemanager
Bureau Jeugdzorg
Wij
gingen hierover verhaal halen bij Bureau Jeugdzorg, te beginnen bij de
casemanager. Wij vroegen hem waarom de ouders niet op de hoogte waren gesteld
van de aanwezigheid van de school en de leerplicht bij het gesprek op het jeugdzorgkantoor
op 26 november. Hij vertelde dat hij ‘nog geen tijd had gehad’ om het aan de
ouders mede te delen en dat hij zelf ook pas ‘de dag ervoor’ de komst van de
directeur (met zijn gevolg) had vernomen van de leerplichtambtenaar.
De
ouders zouden dus zonder in het bezit te zijn van hun schooldossier, zonder de
inhoud van de melding te kennen en waarschijnlijk ook zonder iets te weten over
de aanwezigheid van de tegenpartij, op het kantoor zijn verschenen van Bureau
Jeugdzorg om daar overvallen te worden met deze zaken.
Intimidatie van ouders
Op
de vraag of het niet heel intimiderend is voor ouders, om aan een groep
beschuldigers te worden blootgesteld, antwoordde hij dat het ‘standaard’ is bij
Bureau Jeugdzorg Oss om ook de melder bij het gesprek uit te nodigen, omdat ze
zo ‘transparant’ mogelijk werken. Dit bevreemdde ons en wij gaven aan hier
nooit eerder van gehoord te hebben, het uitnodigen van de melders tijdens de
bespreking van de melding met ouders. Toen begon hij over
‘standaardformulieren’ waar deze uitnodigingen op vermeld zouden staan. Toen
wij naar voren brachten dat de directeur van de school had verklaard dat hij
door jeugdzorg zelf was uitgenodigd voor het gesprek, bedacht hij dat het ‘waarschijnlijk
zo door de directeur was opgevat’, vanwege een tekst onderaan het
meldingsformulier.
[Het
vreemde van deze verklaring is, dat het aanvankelijk de bedoeling was dat
jeugdzorg het gesprek bij het gezin thuis zou houden, totdat moeder van
gedachte veranderde na contact met Dark horse en te kennen gaf liever een
gesprek op kantoor te willen. Toen opeens moest de hele club erbij zijn; de directeur,
de IB-er, Leerplicht en mogelijk nog anderen.]
‘Blaming the
victim’
Wij
gingen door op de intentie van de school bij deze melding en we somden nogmaals
de lijst op met de punten waarop de school in gebreke was gebleven: Een jaar
lang geen schooldossier opsturen, een ZAT-teambespreking over het kind niet melden
aan ouders, de zorgmelding niet bespreken met ouders en deze niet opsturen
zodat de inhoud ervan onbekend blijft tot aan het gesprek. Hierop wilde de
casemanager die er erg ongemakkelijk van werd het gesprek beëindigen, maar
niet voordat wij vroegen wat hij vond van het gegeven dat een school PDD-NOS
misbruikt om alles omtrent het pesten te schuiven op de ‘beleving’ van het
kind, in plaats van haar veiligheid te bieden? En of Bureau Jeugdzorg het
negeren van deze dingen soms verstaat als kinderbescherming!?
Gesprek met de Teamleider
In
het gesprek met de teamleider van Bureau Jeugdzorg hebben wij opnieuw het hele
verhaal uit de doeken gedaan. Deze vond dat wij veel te vroeg bezig waren ‘onze
stekels op te zetten’ en hij gaf aan dat hij gewoon het gesprek met de ouders
wilde afwachten. Wij gaven te kennen dat de ouders niet bij dat gesprek
aanwezig zouden zijn, als daar ook de directeur, andere personen van de school
en de Leerplicht voor waren uitgenodigd (of zichzelf hadden uitgenodigd). Wij hielden
hem het intimiderende aspect voor ogen van de aanwezigheid van derden bij het
gesprek en gaven hem nogmaals de hint te overwegen of de bedoelingen van de
school wel zo oprecht waren, gezien de handelswijze tot dan toe.
De
casemanager had in het tweede gesprek op basis van onze informatie aangegeven
dat ze ‘laag zouden insteken’ bij het gesprek van 26 november. Maar waarom
waren er dan toch steeds zoveel onduidelijkheden en dingen waar ouders per
toeval achter moesten komen? Werd er zo langzamerhand voor BJz niet een patroon
duidelijk?
In
ieder geval niet merkbaar, want op de hem voorgelegde feiten wilde de
teamleider niet ingaan. Hij draaide er voortdurend omheen en bracht
herhaaldelijk de ‘goede bedoelingen’ van Bureau jeugdzorg naar voren, zonder in
te gaan op de bedoelingen van de school. Hij verklaarde dat ze weliswaar niet
aan waarheidsvinding doen, maar dat ze ook graag het verhaal van de ouders
wilden horen. Ook wilde jeugdzorg met het kind praten, dat nog onder de twaalf
is. Wij maakten kenbaar dat we de ouders zouden adviseren hier niet mee in te
stemmen, omdat dat juist het moment
is waarop de problemen zich kunnen verplaatsten naar de thuissituatie en de school
uit het zicht verdwijnt. En dat is niet de bedoeling bij een pestprobleem dat
zich op de school voordoet.
Voor het tribunaal
Het
is ouders niet aan te raden om met zo’n gesprek met meerdere partijen in te
stemmen, omdat het al gauw een kwestie wordt van ‘met z’n allen tegen één’. Jeugdzorg
is zelden objectief. Er wordt een schijn van evenwichtigheid gecreëerd met de
mededeling dat de school en de ouders allebei hun kant van het verhaal mogen
vertellen, maar deze gesprekken hebben geen basis van gelijkwaardigheid. Per
definitie kan dit niet zo zijn, omdat de school de melding heeft gedaan en dus
de beschuldigende partij is, zonder zelf voorwerp te zijn van onderzoek. Jeugdzorg
doet uitsluitend onderzoek naar gezinssituaties. Dit betekent dat er voor een
school bij zo’n gesprek niets valt te verliezen en voor het gezin valt er niets
te winnen. In het beste geval kunnen ze de schade beperken bij wat er door de
school over het gezin wordt gezegd of gesuggereerd. Je kunt als ouders een
school wel voor een Onderwijs Klachten Commissie dagen, maar dat resulteert
niet in een onderzoek naar de thuissituatie van de directeur of van leerkrachten,
zoals AMK/Jeugdzorg doet bij ouders die terecht of onterecht ergens van worden
verdacht.
Onderwijs
Klachtenprocedure
Een
onderwijsklachtenprocedure staat geheel los van de bemoeienis van Jeugdzorg met
de thuissituatie en leidt op een heel subtiele manier af van het probleem op
school. Ouders verliezen maanden tijd en energie aan deze procedure, die
misschien voldoening geeft wanneer de klachten gegrond worden verklaard, maar
ondertussen is het jeugdzorg-traject al veel verder.
Klachtenprocedures
zeggen niets over de kwaliteit van het ouderschap en de conclusies van
jeugdzorg, gebaseerd op gegevens van de informanten (met name school) worden er
niet door beïnvloed. Veel mensen zijn er ondertussen mee bekend dat ze bij
jeugdzorg niet aan waarheidsvinding doen, waardoor het moeilijk is voor ouders
om zich te verdedigen tegen de aantijgingen. Voor scholen die kwaad in de zin
hebben is dit een uitstekende manier om het strijdperk te verplaatsen van het
eigen terrein naar de gezinssituatie en bovendien kan deze ‘zorg’ nog even
meegenomen worden in de verdediging voor de Onderwijs Klachtencommissie. Het
staat immers erg ‘sympathiek’ en ‘professioneel’ als je zorgen uit, in plaats
van rechtstreekse beschuldigingen die geen grond hebben.
‘Melder is
school, dus betrouwbaar’
Scholen
behoren tot de belangrijkste informanten van jeugdzorg en gelden per definitie
als betrouwbaar. (Noot JDH: In ons eigen AMK rapport destijds stond letterlijk
vermeld: ‘Melder is school, dus betrouwbaar’).
Ouders
begeven zich met een rondetafelgesprek in een wespennest en lopen het risico, omdat
er voor hen wél veel op het spel staat, dat ze emotioneel worden tijdens het
gesprek en zich machteloos en gefrustreerd gaan voelen omdat ze niet weten hoe
ze valse beschuldigingen moeten weerleggen. Jeugdzorg kan hier vervolgens misbruik van maken
door de emotionaliteit van ouders uit te leggen als zwakte en ‘pedagogisch
onvermogen’.
Als
men bedenkt dat ouders in eerste instantie naar dit gesprek werden gelokt
zonder hun schooldossier te kennen, noch de inhoud van de zorgmelding dan weet je
al hoe laat het is. Het zal niet de eerste keer zijn dat jeugdzorg en een school
de horloges gelijk zetten voordat er een gesprek plaatsvindt. Het feit dat de
zorgmelding zolang is uitgebleven is bepaald geen gunstig teken. En de diverse
onduidelijkheden over wie, wat gezegd zou hebben van de kant van de school en
jeugdzorg maken het er niet beter op. Tegenstrijdige berichten die wij steeds
weer krijgen, wekken de indruk dat tenminste één iemand niet de waarheid
spreekt en deze ouders hebben wel wat anders aan hun hoofd dan zich bezig te
houden met een ‘welles nietes’ spelletje. Hun kind heeft goed en veilig
onderwijs nodig.
‘Een andere wind
gaat waaien’
Een
schijnbare omslag komt op donderdag 21 november als de moeder van het meisje om
17:08 een mail ontvangt van de school:
From:
To:
Subject: zorgmelding
Date: Thu, 21 Nov 2013 17:08:18 +0000
Dag heer en mevrouw ……,
U heeft gevraagd om toezending van de zorgmelding.
Ik heb vandaag contact gehad met BJZ en de
leerplichtambtenaar of dit correct is om te doen.
Helaas tot op dit moment nog geen duidelijk antwoord
gekregen.
Ik doe mijn uiterste best om dat morgen te realiseren.
Groet,
F. (Schooldirecteur)
Dark horse wordt gebeld
Voordat moeder deze mail ontving, werd om 16:25 uur
(een half uur eerder) een telefonisch bericht gestuurd naar de redactie van
Dark horse (wij hadden onder het eerste artikel vermeld dat er een tweede
artikel zou volgen). Op dat moment waren we echter niet bereikbaar.
De
volgende dag op 22 november 2013 namen we contact op met de directeur en deze
vertelde: ”Ik vindt het wel netjes om u even op de hoogte te brengen dat ik
gisteren met de Leerplicht en de casemanager van BJz heb gesproken en gevraagd
heb of wij het zorgmeldingsformulier moeten sturen. Ik heb daar geen duidelijk
antwoord op gekregen.” Hij verontschuldigde zich dat hij geen ervaring had met
deze dingen en dat hij nog ‘nooit eerder met het bijltje had gehakt’. Dhr. F
was uiterst nerveus en leek welwillend. “Er staat niets verontrustends in de
zorgmelding” verzekerde hij, “alleen dat het kind naar school moet” en verder dat
ze op de school altijd transparant werken en coöperatief met ouders. Hij sloot
het gesprek uiterst vriendelijk af.
Nog steeds
onduidelijkheid
Over
het sturen van de zorgmelding blijft onduidelijkheid bestaan in het zoveelste
gesprek met jeugdzorg. De casemanager heeft
eerder aan moeder te kennen gegeven dat indien de ouders de zorgmelding wensen
te ontvangen, de school deze dient te sturen naar de ouders.
De directeur heeft hierover inmiddels contact
gezocht met Jeugdzorg, dus hoe kan hij blijkens zijn email dan nog steeds niet
weten wie de melding moet sturen? Om een moeilijk gesprek kort te sluiten geeft
de casemanager Jeugdzorg Dark horse de verzekering dat de ouders diezelfde dag
nog de melding zullen ontvangen. ’s Avonds wordt de zorgmelding door de brievenbus
gegooid.
[Dat
de directeur naar eigen zeggen nooit eerder ‘met dit bijltje heeft gehakt’ is
niet waar, omdat hij een paar jaar terug al een zorgmelding deed over een kind
dat werd verdacht van handtastelijkheden. Het zusje van dit kind is naderhand
door Jeugdzorg uit huis geplaatst, dus de directeur moet heel goed op de hoogte
zijn van de mogelijke implicaties van zorgmeldingen.]
Privacy
gevoelige informatie
In
het schooldossier dat moeder uiteindelijk in handen kreeg, staat expliciet
beschreven hoe een kind dat met voornaam wordt genoemd seksueel gedrag vertoont
in de klas en daarbij haar eigen kind wil betrekken. Als moeder het
schooldossier niet had opgevraagd zou ze hier niet van op de hoogte zijn
geweest, want hier is nooit met ouders over gesproken. Moeder geeft aan
geschokt te zijn zulke persoonlijke informatie over een ander kind te lezen in
het schooldossier.
Bij
de vermelding van de ZAT-teambespreking waar zij tot een week terug nog niet
van op de hoogte was, staat niet beschreven wie er van het ZAT-team aanwezig
waren, wat er precies besproken is en hoe de conclusie luidde. Het enige wat
wordt vermeld in het dossier is een algemeen ‘zorgen over de thuissituatie’. Het
schooldossier vermeldt ook nog een gesprek met een maatschappelijk werkster
waar moeder geen enkele weet van heeft en de datum hiervan en het
gespreksverslag dient de school samen met de inhoud van de ZAT-bespreking dus
nog aan ouders te overleggen.
Binnenkort
deel 3 in de serie: ‘Laffe scholen doen een AMK-melding’
Moeder heeft een twitter account:
Sven Snijer
Ranada van
Kralingen
