Kamervragen over verlenging van de OTS - nog sneller je kind kwijt!

Bij het ministerieel antwoord in stuk:

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/03/12/antwoorden-kamervragen-over-verlenging-ondertoezichtstellingen/lp-v-j-0000002798.pdf :

Vragen van het lid Ypma (PvdA) aan de staatssecretarissen van Veiligheid en Justitie en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over ondertoezichtstellingen die vele jaren worden verlengd (ingezonden 25 januari 2013).

1
Ontvangt u ook signalen over het te vaak (soms wel 10 jaar achter elkaar) verlengen van ondertoezichtstellingen (OTS'en)?

2
Deelt u de mening dat er een grens getrokken moet worden oftewel dat het maximumaantal OTS’en wettelijk vastgelegd dient te worden? Zo niet, heeft u andere mogelijkheden of alternatieven om de OTS’en die vele jaren achter elkaar worden verlengd te voorkomen? Zo ja, op welk termijn gaat u dit regelen en wat zou volgens u het maximumaantal moeten zijn? Is drie keer OTS volgens u een redelijk maximum?

3
Wat is uw oordeel over de praktijk dat een OTS telkens wordt verlengd door een organisatie die belast is met jeugdbescherming/pleegzorg, terwijl pleegoudervoogdij (in het belang van het kind) een beter alternatief is?

Ministerieel antwoord:

Antwoord vragen 1, 2 en 3:
Ik vind het van groot belang dat bij een ingrijpende kinderbeschermingsmaatregel zoals de ondertoezichtstelling steeds zorgvuldig wordt afgewogen of de noodzaak voor de maatregel en eventueel een verlenging hiervan nog steeds aanwezig is.
Een wettelijke grens met een maximum aantal jaren voor de duur of het aantal verlengingen van de ots is daarbij niet gegeven, maar acht ik ook niet noodzakelijk.  (Het kan ook niet omdat er zaken zijn waar OTS/UHP echt tot 18 à 23 jaar noodzakelijk is! Maar het zegt niets over de mate van degelijk onderzoek tot verlenging!)

Uiteindelijk gaat het om maatwerk waar per individueel geval steeds moet worden bezien wat de (on)mogelijkheden zijn. Uiteindelijk is het de kinderrechter die na zorgvuldige (Ahum?! De Staatssecretaris weet van de bedenkingen tegen BJZ en van het Jeugdbeschermingsplan van de SSF als tegenwicht, maar doet onnozel alsof het goed gaat in BJZ-motiveringen naar de rechter!) afweging van alle belangen een oordeel geeft over de noodzaak om de maatregel al dan niet te laten voortduren.

Zoals aangegeven in een brief aan uw Kamer van 7 januari 2013.1) wijzen de cijfers uit dat er nog altijd sprake is van een daling van het aantal ots-en evenals het aantal uithuisplaatsingen. (Er wordt zonder oog voor de daadwerkelijke knelpunten voortgeborduurd op het lage en bedenkelijke niveau van BJZ's, helaas. De rechter neem aan op geloof in BJZ.) (1 Kamerstukken II, 2012/13, 31 892, nr. 262)

In deze brief ben ik ook ingegaan op de vliegwielpilots die beogen het aantal ondertoezichtstellingen verder te verminderen en de duur van de ondertoezichtstelling te verkorten door de inzet van onder andere familienetwerkberaden, eigen kracht centrales, Signs of Safety. (Hiermee toont de staatssecretaris zich onnozel; al deze 'andere' hulpmiddelen worden nu gevoed door het speculerende en bespelende niveau van BJZ. Er komt geen diagnost die zelf onderzoekt op vragen van de eigen ouders - of enige diagnostische waarheidsvinding - aan te pas. Het belang van het kind wordt niet uitgelegd, en wordt genegeerd.)

Daarnaast heb ik met provincies en stadsregio’s op 9 december 2011.2) afspraken gemaakt die eveneens zien op een verdere bekorting van de duur van de ondertoezichtstellling. (De gemeenten klagen dat ze geen zeggenschap hebben over de zaken die onder toezicht zijn gesteld! Dat 'bekorten' gebeurt dus niet) (2 Kamerstukken II, 2011/12, 31 839, nr. 159)

Juist omdat het voor een kind en het gezin van groot belang is om te weten waar het aan toe is, maakt het toekomstperspectief onderdeel uit van het toetsingskader van het wetsvoorstel herziening kinderbeschermingsmaatregelen.  

Dit wetsvoorstel (http://www.peterprinsen.nl/HERZIENINGOTS.htm) is door uw Kamer aanvaard en nu aanhangig in de Eerste Kamer.
In artikel 260 van het wetsvoorstel (http://www.peterprinsen.nl/HERZIENINGOTS.htm zie rechter kolom, art. 260 e.v.) is opgenomen dat bij de afweging over de verlenging van de ots door de kinderrechter wordt gewogen of ouders in staat zijn “binnen een gelet op de persoon en de ontwikkeling van het kind aanvaardbaar te achten termijn de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding te dragen”.

Hiermee is expliciet niet gekozen voor een maximum aantal verlengingen maar wel voor een procedure die voldoende (???) waarborgen omvat om duidelijkheid te kunnen bieden over het toekomstperspectief van het kind en het gezin. Daarnaast is in artikel 265j van het wetsvoorstel bepaald dat als een ondertoezichtstelling met machtiging uithuisplaatsing langer dan twee jaar geduurd (een kind is pas na 5 jaar 'gewend' aan een pleegsituatie, dus wordt hier niet naar kinderpsychologie maar naar BJZ-p.r. gekeken, wat kan leiden tot voorbarige Ontzegging) heeft en er een verlengingsverzoek komt, de Raad voor de Kinderbescherming een advies uitbrengt met betrekking tot de verlenging van de ondertoezichtstelling.  

Op basis hiervan kan de kinderrechter beoordelen of de ondertoezichtstelling nog aan de orde is dan wel dat de maatregel kan vervallen omdat de ouders de noodzakelijke zorg aanvaarden of dat een gezagsbeëindigende maatregel meer voor de hand ligt. In het advies van de Raad voor de Kinderbescherming wordt expliciet ingegaan op de vraag of de ondertoezichtstelling niet onnodig wordt verlengd 3). (3 Kamerstukken II, 2008/09, 32 015, nr.3)

Pleegoudervoogdij kan een goed alternatief zijn als terugkeer naar het ouderlijk gezin niet verantwoord is. Ik wijs in dit verband ook op de implementatie van de nieuwe methode voogdij, die medio 2012 van start is gegaan en waarbij op basis van een perspectiefbijeenkomst in een vroeg stadium van een voogdij met alle betrokkenen wordt gekeken naar (o.a.) de mogelijkheid voor de pleegouders om het gezag over te nemen van het bureau jeugdzorg (pleegoudervoogdij) en daarmee het belang dat het kind heeft bij continuïteit in de opvoeding centraal te stellen. (Novembernummer van maandblad FJR, 2012 artikel 95, geeft nuance; diagnostische waarheidsvinding is ontlastender dan BJZ-zorg en -beweringen.)

Vraag 4

Wat is uw mening over de praktijk dat pleegoudervoogdij niet wordt ingezet vanwege de financiële voordelen van het verlengen van OTS’en voor de organisatie die belast is met jeugdbescherming/pleegzorg, waardoor pleegouders en kinderen jaarlijks geconfronteerd worden met onzekerheid? (Dit is geen lekkere vraag, omdat er niet gekeken wordt naar hoe de eigen ouders ondersteunt en begeleid werden door BJZ om tot terugplaatsing binnen 5 jaar te komen. De "onzekerheid" mag pas na 5 jaren en na diagnostisch onderzoek en juiste voorbereiding van de eigen ouders ontnomen worden, nog onder voorwaarden dat de eigen oudr(s) regelmatig contact hebben met het kind vanwege het kennen van genetische afkomst. Dit mag de jeugdzorgwerker niet op voorhand negeren!)

Vraag 5

Welke maatregelen gaat u nemen om deze negatieve financiële prikkel weg te nemen voor organisaties die belast zijn met jeugdbescherming/pleegzorg, waardoor het belang van pleegkinderen prevaleert? ("Pleegkinderen" in de zin van mogelijk terugplaatsbare kinderen - hoop ik dat bedoeld wordt.)

Antwoord vragen 4 en 5

Een dergelijke praktijk is mij niet bekend en een teruglopende gemiddelde OTSduur duidt ook niet op een dergelijke praktijk. Daarnaast worden alle verlengingen getoetst

(Nou ja, 'getoetst', niet echt met diagnostische waarheid...) door de kinderrechter. Dit is ook een waarborg om onnodige verlengingen te voorkomen (dus niet).

TS